Prof. Dr. Bünyamin Bezci

Prof. Dr. Bünyamin Bezci

AÇIK LİSE, YÖS VE TÜRKİYE’DE ÜNİVERSİTE İMKÂNI

İsviçre’de öğrencilerin yaklaşık yüzde kırka yakını gymnasiumda eğitimine devam etmekte ve yüksekokullara gidebilmektedir. Doksanlardan bu yana meslek eğitimi (lehre) alanlar da tamamlama dersleri alarak üniversiteye geçiş yapabilmektedir. Fakat bu oranlar Türk öğrenciler arasında yüzde onları geçmemektedir. Bu durum öğretmenlerin tercihlerindeki kayırmacılıktan velilerin ilgisizliğine kadar birçok nedene dayanmaktadır. Öğrencilerin uzun ve zor gymnasium eğitimini göze alamamaları da başka bir sorun alanıdır.

Üniversite eğitimine devam etmeme bir tercih ise zaten hayatın öncelikleri açısından bir sorun bulunmamaktadır. Zira öğrencilerimiz meslek eğitimi yapanların da gayet refah içinde yaşadığı bir toplumun parçasıdır. Fakat kendi tercihlerinden dolayı ya da yaşanan zorluklardan hatta belki ayrımcılıklardan dolayı istediği yerde olduğunu düşünmeyen vatandaşları için Türkiye Cumhuriyeti yeni imkânlar oluşturmaktadır. Özellikle lehre yapan öğrencilerimiz gelecek perspektiflerini açık tutmak adına bu tür imkânları kullanabilirler.

Bu imkânlardan ilki Avrupa Açık Lise programlarıdır. İsviçre’de yaşayan vatandaşlarımıza yaş sınırı olmaksızın sunulan iki açık lise imkânı bulunmaktadır. Biri yılda üç dönem sınavlarını Bern’de gerçekleştirdiğimiz açık lise programıdır. Milli Eğitim Bakanlığı ve Anadolu Üniversitesi işbirliği ile yürütülmektedir. Kayıtları Eylül ayında Köln’deki Anadolu Üniversitesi bürosu üzerinden online olarak yapılabilmektedir.

Bir başka açık lise imkânı da Batı Avrupa’da diploması Milli Eğitim Bakanlığı tarafından da tanınan tek lise olan Belçika İbn-i Sina Enstitüsü İmam Hatip Lisesi üzerinden yürütülmektedir. Sınavları yine yılda üç kez Zürih’teki İsviçre İslam Toplumu merkezinde yapılmaktadır. Programı Milli Eğitim Bakanlığı kendi imkânları ile yürütmektedir.

Her iki yerden alınan diplomalar da Türkiye’den alınmış diplomalar gibi denklik işlemi gerekmeden Türkiye Cumhuriyeti tarafından tanınmaktadır. Ayrıca her iki diploma sahibi de ÖSYM (Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi) tarafından icra edilen TR-YÖS (Yabancı Öğrenci Sınavı)’na girme hakkına sahip bulunmaktadır. TR-YÖS sınavına giriş şartlarında Türkiye’de lise eğitimi görenler için şartlar değiştirilmiş olmasına rağmen Avrupa’da lise okuyanlar ya da açık lise Avrupa programlarında lise bitirmiş olanlar için herhangi bir değişiklik yapılmamıştır. Bu durumdaki en önemli şart “lisenin tamamını yurtdışında okumak”tır. Türk vatandaşı olmak ya da olmamak liseyi yurtdışında okuyanlar için kısıtlayıcı bir durum yaratmamaktadır.

TR-YÖS1 sınavı için 13 Şubat-12 Mart 2025 arasında olan başvuru tarihleri sonrasında 11 Mayıs 2025’de sınav yapılacaktır. Yeteri kadar başvuru olması halinde İsviçre’de Bern de sınav merkezlerinden biri olacaktır. Üniversite sonrasında dikkatli yürütülmesi gereken denklik süreçleri olsa da özellikle çalışan açığı bulunan alanlarda denklikler daha kolay alınabilmektedir. Bu anlamda hem geleceğini Türkiye’de kurmak isteyenlere hem de tekrar dönerek İsviçre’de çalışma hayatına gireceklere yeni olanaklar sunulmaktadır.

Öğrencilerimizin bu tür telafi edici mekanizmaları da düşünerek kariyer planları yapmaları gerekmektedir. Herhangi bir şekilde arzu ettiği yerde olduğunu düşünmeyenler için telafi mekanizmalarının olması eğitim sistemi içindeki esnekliğin gereğidir. Nihayetinde bu tür esneklikler kaybedilenlerin bir kısmını geri getirme imkânı oluşturmaktadır.

Diğer taraftan iki dilli ve kültürlü yetişen gençlerimizin İsviçre ve Türkiye açısından her iki ülkeye de faydası olacaktır. Çok kültürlülük, kimlik sorunlarını minimalize edecek ve daha huzurlu bir yaşamı mümkün kılacaktır. Eğitim hayatında birden çok ülkede bulunan öğrencilerin dünyaya açıklığı da daha güçlü olacaktır. Ekonomik olarak her iki ülke arasındaki ticaret ne kadar imkân yaratıyorsa, eğitim alanındaki çeşitlilikler de ekonomik ve kültürel fırsatları artırmaktadır.

Bu yazı toplam 1421 defa okunmuştur
Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Prof. Dr. Bünyamin Bezci Arşivi