Müstakil Sanayici ve İş Adamları Derneği'nin (MÜSIAD) Avrasya Programı kapsamında Kırgızistan, Kazakistan, Özbekistan, Tacikistan ve Azerbaycan'dan oluşan Türkistan coğrafyasını ziyaret ettik.
İlk durağımız ata yurdumuz lan Kırgızistan'a gerçekleştirdik. Türklerinin büyük hayranlık duyduğu, kahramanlara ilham kaynağı olan Manas Destanı'nın anavatanı burası. Dünya edebiyatının ünlü yazarı Cengiz Aymatov'u yetiştiren kadim ülke. Sıcak ve güler yüzlü insanları ile Türk diyarı… Tertemiz havası, yeşil doğası, lezzetli su kaynakları ile insanı büyüleyen güzel bir ülke Kırgızistan. 200 bin kilometrekarelik alanı, 5.5 milyonun üzerindeki nüfusu ile aynı zamanda yatırımcılar için iş fırsatları sunan önemli bir pazar. Tarihi İpek Yolu'nun da önemli jeopolitik kavşaklarından birini oluşturan Kırgızistan, Avrasya'nın kalbinde, stratejik bir konuma sahip bir ülke. Avrasya Ekonomi Birliği'nin bir üyesi olduğu gibi fiziksel konumu itibariyle de Çin, Kazakistan, Özbekistan, Rusya gibi ülkelere komşu olması hasebiyle de ekonomik iş birliklerinde büyük bir potansiyel taşıyor. Kırgızistan'a yapılan yatırımlar, Avrasya Gümrük Birliği sebebiyle çok daha geniş bir coğrafyaya ulaşmak anlamını da taşıyor.
Kırgızistan GSYİH'sinin yüzde 47'sinin hizmet sektörü, yüzde 18'inin sanayi, yüzde 12'sinin tarım sektörü, yüzde 9'unun inşaat ve kalan yüzde 14'ünün ise diğer sektörlerden elde ediyor. Kırgızistan'da ulaştırma altyapısı, telekomünikasyon, hidroelektrik, hidrokarbon sanayi, mineral, metal ve kıymetli taş madenciliği, tekstil, gıda işleme, tarım ürünleri, ambalaj sanayi ve turizm sektörleri gibi oldukça geniş yatırım imkanları bulunuyor
Ülkede ayrıca Yatırımları Teşvik ve Koruma Bakanlığı oluşturdu. Son 10 yılda yabancı yatırımları dört kat daha büyüdü. Bu bakanlık, yabancı yatırımcıları kapı kapı dolaştırmaktan ziyade tek bir çatı altında tüm sorunlarını çözebildiği gibi yatırım teşviklerini de yönetiyor.
Türkiye ve Kırgızistan arasındaki çok boyutlu ilişkinin siyasi, ticari, askeri, eğitim, sağlık ve ulaştırma alanlarında olmak üzere 200'ün üzerinde anlaşma ve protokolden oluşan geniş bir çerçevede iş birlikteliği bulunuyor. Kırgızistan'da 500'ün üzerinde Türkiye sermayeli firma faaliyet gösteriyor. Türk müteahhitleri bugüne kadar yatırım bedeli 1 milyar dolar civarında100'ü aşkın proje gerçekleştirdi. İki ülke arasında 5 milyar dolarlık ticaret hedefi bulunuyor.
Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle Rusya'ya uygulanan yaptırımlar nedeniyle Rusya'da karşılıklı yaptırım uyguladığı ülkeler var. Kırgızistan bu manada üçüncü ülkelerin mallarını satma noktasında da büyük önem arz ediyor.
Kırgızistan MÜSİAD'ın ev sahipliğinde gerçekleştirdiğimiz ziyaret kapsamında ülke hakkında gerekli tüm yatırım imkanları ile donatıldığımız gibi, yatırım yapan Türk kökenli şirketleri de ziyaret ederek bizzat onların ağızında ülkedeki fırsatları dinleme imkanı bulduk. Edindiğimiz nihai tecrübe, Kırgızistan küçük bir ülke olmasına rağmen bulunduğu jeopolitik konumu itibariyle yatırım yapanların kazançlı çıktığıdır. Seyahatimiz boyunca görüştüğümüz soydaşlarımız ülkeye yabancı yatırımcıların gelmesini istiyorlar. Bizi ise yabancı yatırımcı olarak görmediklerini, “Gelin ata yurdunuza yatırım yapın. Atanıza olan vefanızı gösterin. Yatırımlarınızla bu kez ekonomik bir Manas Destanı yazalım” diyorlar.
Türkistan izlenimlerimizi ilerleyen aylardaki yazılarımızda değinerek, sizlerle paylaşacağız.