Av. Abdullah Karakök

Av. Abdullah Karakök

İsviçre'de Bireysel Özel Emeklilik

İsviçre'deki emeklilik sistemi üç sütun üzerine kurulmuştur (Drei-Säulen-Prinzip). Bu yazıda özellikle bireysel özel emeklilik olarak adlandırılan üçüncü sütuna değinileceğiz.
Birinci sütun (1. Säule) olarak nitelendirilen resmi emeklilik sigortası (AHV/IV) temel ihtiyaçlar içindir. İsviçre'de ikamet eden veya çalışan herkes mecburen AHV (yaşlılık), IV (malulen emeklilik) için sigortalıdır. Buda şu anlama gelmektedir: Onsekiz yaşını dolduran herkes yaşlılık, dulluk ve yetim sigortasına (AHV) ve malullük sigortasına (IV) sigortalanmak ve prim ödemek zorundadır. Aynı şekilde EO (Askerlik, Sivil Savunma, Sivil Hizmet ve Annelikte Gelir Kaybı Sigortası) primleri de doğrudan maaşlardan kesilir.
İkinci sütun (2. Säule) mesleki emeklik sigortası olarak alışılmış hayat standartının devam etmesini sağlar. Çalışanın yıllık geliri 21'060 Frank (2014) veya üstünde ise, işveren onu mesleki emeklilik sigortasına (Pensionskasse) bildirir ve primlerin yarısını öder. Yıllık geliri 21'060 Frank'ın altında olan işçiler ve serbest meslek sahipleri kendileri isterlerse bazı şartlarda mesleki sigorta sistemine girebilirler.
Bu yazımızın ana konusu olan üçüncü sütun bireysel para biriktirmeyi sağlar ve isteğe bağlıdır - yani zorunlu değildir. Birinci ve ikinci sütunlar emeklilikte aşağı yukarı çalışırken kazanılan gelirin %60ını kapsar. Üçüncü sütunda iki çeşit tasarruf şekli vardır. 3a sigorta sisteminde (Säule 3a) yasaya göre uzun süreli sigorta yapılır ve ödenen primler her yıl yasada belirtilen maksimum miktara kadar vergiden düşülebilir. Çalışan herkes tarafından bu koşullu sigorta yaptırılabilir. 3b sigortası (Säule 3b) göre yapılan antlaşma serbest olduğundan şartlara göre fesh edilip ödentiler geri istenebilir. Ancak banka veya sigorta şirketi ile yapılan bu sözleşme hükümlerinin çok iyi gözden geçirilmesi lâzımdır. 3b'ye kesilen primler vergiden düşülemez.
İsviçre devleti özellikle uzun vadeli olan 3a sigortalarını desteklemektedir. Belirli bir miktarda yapılan ödentiler daha önce belirtildiği gibi vergiden düşülebilir. Kesilecek primlerin yüksekliği kişinin konumuna göre değişmektedir. Eğer bir kişi 2. sütunda sigortalı ise, vergiden düşebileceği primler 2014 yılında 6'739 Frank'la sınırlıdır (2015: 6'768 Frank). 2. Sütunu olmayan serbest çalışanların yapabileceği ödentiler daha yüksektir. Yıllık gelirin %20sini geçmemek şartıyla 2014 yılında 33'696 Frank'a kadar vergiden düşülebilir (2015: 33'840 Frank).
3a sigortalarında tasarruf ön planda olduğu için ölüm ve sakatlık riskleri otomatik olarak koruma altında değildir. Şayet bir hayat sigortası yapılmadı ise bu risklerin ek olarak sigortalanması gerekir.
3a sigorta sisteminde sigorta süresinin dolmasından önce para çekmek sadece istisnasi durumlarda mümkündür: Eğer bir işçi veya bir serbest çalışan yeni bir serbest iş kurar ise (Selbständigkeit), bir ev satın alınırsa, İsviçre'den Avrupa birliği dışında bir ülkeye göç edildiğinde (Türkiye gibi) veya 60 yaşı doldurduğunda (bayanlar 59). Bu durumlarda biriken primlerin ödenmesi talep edilebilir. Eğer bir sigortalı emeklik yaşı geldiği halde çalışmaya devam etmek isterse (çok olmamakla beraber böyle insanlara rastlanmaktadır), 3a sigortasına prim ödemeye devam ederek para çekimi azami beş yıla kadar emeklilik yaşının sonrasına erteleyebilir. Her para çekimi vergi dairesine beyan edilmesi gerekmektedir. Ayrıca 3a'dan çekilen paralar pansiyon kasaya (2. Sütun) peşin ödeme yapmak için kullanılabilir.
3a'nın aksine, 3b sütununa ile yapılan ödentiler vergiden düşülemez. Ancak bazı yasal ve vergi avantajları vardır. 3b sütunu herkese açıktır, hatta İsviçre'de ikamet etmeyen kişilere. Biriktirilen paralar sözleşme şartları dahilinde çekilebilir.

www.hak.ch

Bu yazı toplam 11722 defa okunmuştur
Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Av. Abdullah Karakök Arşivi