• Kentte yaklaşık 350 işletme bitcoin’i ödeme yöntemi olarak sunuyor; kahve bile dijital cüzdanla ödenebiliyor.
• Belediye, terminalleri ücretsiz dağıtarak kripto kullanımını teşvik ediyor; bazı belediye ödemeleri de bitcoin ile yapılabiliyor.
• İşletmeler düşük işlem ücretleri nedeniyle kriptoyu cazip bulurken, uzmanlar dalgalanma riskine ve güvenlik açıklarına dikkat çekiyor.
• Kentte kripto karşıtlığı da artıyor; “Satoshi Nakamoto” heykeli tahrip edildi, öğrenciler ve akademisyenler riskleri öne çıkarıyor.

İsviçre’nin İtalyanca konuşulan bölgesindeki Lugano’da mağaza ve restoranların büyük bir kısmı artık bitcoin kabul ediyor. Kent yönetimi, kripto kullanımını yaygınlaştırmak için ödeme terminallerini işletmelere ücretsiz dağıtırken, fast food zincirlerinden lüks mağazalara kadar birçok noktada cep telefonu üzerinden temassız ödeme yapılabiliyor. Bir fincan kahve için ödenen 0.00008629 bitcoin, yaklaşık 8.80 dolara denk geliyor.

Yaklaşık 350 işletmede bitcoin kullanılabilir durumda. Belediye, okul öncesi bakım gibi bazı kamu hizmetlerinin ödemelerinde de kriptoyu seçenek haline getirdi.

“Finansal özgürlük hissi veriyor”

Fransa’dan gelen ve kendini “bitcoin inananı” olarak tanımlayan Nicolas, aracıların olmadığı bir sistemde ödeme yapmanın ona finansal özgürlük sağladığını söylüyor. İsviçre’de belirli bir tutarın bitcoin olarak yüklendiği hediye kartları da giderek yaygınlaşıyor.

İşletmeler düşük komisyonlardan memnun

Kent merkezindeki lüks mağazalardan Vintage Nassa’nın sahibi Cherubino Fry, kredi kartlarındaki yüzde 1.7–3.4 arası komisyonlara kıyasla bitcoin işlemlerinin genellikle yüzde 1’in altında kaldığını belirtiyor. Fry, kullanım oranının bugün için düşük olduğunu kabul etse de “bu ağacın 5-10 yıl içinde çok büyüyeceğini” savunuyor.

Şehirdeki en büyük dönüşüm, belediyenin Tether ile ortak yürüttüğü Plan B projesiyle sağlandı. Plan B Direktörü Mir Liponi, bankasıyla yaşadığı bir sorun sonrası 11 gün boyunca yalnızca bitcoin kullanarak yaşadığını ve Lugano’da bunun büyük ölçüde mümkün olduğunu aktarıyor. Yine de toplu ulaşım, yakıt ve enerji faturaları henüz kriptoyla ödenemiyor.

El Salvador’un bitcoin’i yasal para ilan ettiği model ise beklenen başarıyı göstermedi. Unchain Data yöneticisi Vincent Charles, devlet tarafından dağıtılan 30 dolarlık bitcoin’in çoğu kullanıcı tarafından anında dolara çevrildiğini ve sistemin tabana yayılamadığını belirtiyor. Buna karşın Ljubljana, Hong Kong ve Zürih kripto-dostu kentler olarak öne çıkmaya devam ediyor.

Şehirde kripto gerilimi: Heykel tahrip edildi

Lugano’da kripto karşıtlığı da yükseliyor. Göl kenarında bulunan ve bitcoin’in mucidi olduğu iddia edilen “Satoshi Nakamoto”yu simgeleyen heykel, ağustos ayında saldırıya uğrayarak göle atıldı. Üniversite öğrencisi Lucia, kriptoyu suç, karanlık ağ ve spekülasyonla ilişkilendirdiğini; birçok kişinin yatırımlarında ciddi kayıplar yaşadığını söylüyor.

Fribourg Üniversitesi’nden Prof. Sergio Rossi, işletmelerin ödeme aldıktan sonra bitcoin’i hızla İsviçre frangına çevirmesi gerektiğini, aksi halde fiyat oynaklığının risk oluşturduğunu vurguluyor. Ayrıca birçok kullanıcının varlıklarını üçüncü taraf cüzdanlarda tutması, olası iflaslarda tüm varlıkların kaybı anlamına gelebiliyor. İsviçre’de mevduatların 100 bin franga kadar devlet güvencesi altında olması ise kriptoyla gelen güvencesizliği daha görünür kılıyor.

Belediye suç örgütü iddialarını reddediyor

Lugano Belediye Başkanı Michele Foletti, kripto yoğunluğunun mafya ve kara para aklama için cazibe oluşturduğu iddialarını reddediyor. Foletti, suç örgütlerinin hâlâ nakit parayı tercih ettiğini ve bitcoin’in anonimlik açısından nakitten daha sınırlı olduğunu ifade ediyor.

Belediye, kripto kullanımının şehir ekonomisine canlılık kattığını savunuyor. Foletti’ye göre 110 kripto şirketi Lugano’ya taşındı veya faaliyetlerine burada başladı.