Negatif faiz oranlarını hatırlıyor musunuz? 2020 yılının başlarında, dünya COVID-19 pandemisiyle boğuşurken, gelişmiş ekonomilerdeki merkez bankaları faiz oranlarını düşürmek için acele etti ve benzeri görülmemiş mali desteğin yanı sıra ekonomik darbeyi hafifletmek için daha ucuz borçlanma teklif etti.

Birçok ülkede faiz oranları sıfıra yakın hatta sıfırın altına düştü. Bu, uzun süreli bir durgunluktan kaçınmanın aciliyetini yansıtan olağanüstü bir politika değişikliğiydi.

Aradan geçen beş yılın ardından şu anda hiçbir büyük ekonomi sıfır ya da sıfırın altında faiz oranlarıyla çalışmıyor. Ancak İsviçre yakında bunu değiştirebilir.

İsviçre Mayıs ayında deflasyona geri döndü

İsviçre yakında negatif faiz oranları dönemine yeniden giren ilk gelişmiş ekonomi olabilir.

Zayıflayan fiyat baskıları ve durgun ekonomik görünümün bir araya gelmesi, İsviçre Ulusal Bankası'nın (SNB) ultra gevşek para politikasına devam edeceği ve önümüzdeki aylarda faiz oranlarını sıfırın altına indirebileceği beklentilerini arttırdı.

Geçtiğimiz hafta İsviçre Federal İstatistik Ofisi, tüketici fiyatlarının Mayıs 2025'te bir önceki yıla kıyasla yüzde 0,1 oranında düştüğünü ve Mart 2021'den bu yana ilk deflasyonist baskıyı işaret ettiğini bildirdi. Düşüş geniş tabanlı olup, ulaştırma maliyetleri (yüzde -3,7), gıda ve alkolsüz içecekler (yüzde -0,3), sağlık hizmetleri (yüzde -0,2) ve ev eşyaları ve hizmetlerindeki (yüzde -2,6) yıllık daralmalar dikkat çekici.

Mütevazı bir deflasyon kendi başına endişe verici olmasa da, iç talebin kırılganlığının altını çizmekte ve SNB'nin enflasyon hedefi için bir zorluk teşkil etmektedir. Merkez bankası fiyat istikrarını yıllık enflasyonun yüzde 0 ile yüzde 2 arasında olması olarak tanımlıyor.

Goldman Sachs ekonomisti Niklas Garnadt, "İsviçre enflasyonu SNB'nin fiyat istikrarı aralığının alt ucunu temsil eden yüzde 0'a yakın kalabilir," dedi.

Uzman, azalan enflasyon beklentileri, düşen enerji fiyatları ve potansiyel ticari sürtüşmeleri ileriye dönük fiyat görünümü üzerinde aşağı yönlü baskılar olarak tanımladı.

Negatif faiz oranları yeniden masada

Halihazırda politika faizini yüzde 0,25'te tutan SNB 19 Haziran'da toplanacak ve ekonomistler 25 baz puanlık bir faiz indirimi daha bekliyor.

Goldman Sachs'ın baz senaryosuna göre, SNB politika faizini Eylül ayına kadar yüzde -0,25'e indirecek ve bunu iki ardışık indirimle gerçekleştirecek.

Yine de banka, politika yapıcıların daha agresif bir gevşemeye gitme ihtimalinin yüzde 40 olduğunu ve 50 baz puanlık iki indirimle faiz oranının tarihinin en düşük seviyesi olan yüzde -0,75'e gerileyebileceğini belirtti.

Döviz müdahaleleri şimdilik beklemede

SNB'nin elinde döviz operasyonları da bulunmasına rağmen ekonomistler yakın vadede faiz indirimlerinin öncelik kazanmasını bekliyor.

Goldman Sachs'a göre bu tercihin bazı nedenleri var.

Garnadt, "SNB'nin negatif faizlerin etkisini yönetme konusunda daha önce deneyimi var," dedi.

Dahası, yurt içi enflasyon faiz oranlarına kur hareketlerinden daha duyarlı.

Son olarak İsviçre, ABD Hazinesi'nin döviz manipülasyonu izleme listesinde yer alıyor ve bu da döviz müdahale faaliyetlerini potansiyel olarak kısıtlıyor.

Bununla birlikte, döviz müdahaleleri tamamen göz ardı edilmedi. SNB, 2008 sonrası düşük enflasyon yıllarında frankın değer kazanmasını engellemek için sık sık döviz satın aldı.

Önümüzde tanıdık bir yol mu var?

SNB, enflasyonu destekleme ihtiyacını geleneksel olmayan önlemlere aşırı güvenme risklerine karşı dengeleyerek yine tanıdık bir bölgede geziniyor.

İsviçre'nin ekonomik temelleri nispeten güçlü kalmaya devam ederken, yenilenen deflasyon tehdidi merkez bankasını yeniden faiz oranı alt sınırlarını aşmaya itebilir.