BERN – Avrupa Yayın Birliği (EBU) tarafından hazırlanan yeni bir rapor, yapay zekâ asistanlarının verdiği cevapların güvenilirliğini ciddi şekilde tartışmaya açtı. Rapora göre, yapay zekâ sistemlerinin verdiği her üç cevaptan biri hatalı ya da yanıltıcı bilgiler içeriyor.

EBU’nun “News Integrity in AI Assistants” başlıklı çalışmasında, yapay zekâ asistanlarının özellikle güncel haber konularında hataya çok açık olduğu vurgulandı. Örneğin “İsviçre ile AB arasındaki müzakerelerin durumu nedir?” sorusuna verilen cevaplarda sistemler, müzakerelerin devam ettiği izlenimini verdi. Oysa söz konusu görüşmeler o tarihte çoktan sona ermişti.

Bir diğer örnekte ise “İsviçre Çin’e ne ihraç ediyor?” sorusuna yapay zekâ yanlış şekilde hem ihracat hem ithalat yapıldığını iddia etti. Gerçekte ise yalnızca ihracat söz konusuydu.

Rapora göre bu hatalar sistematik: Yapay zekâ modelleri çoğu zaman planları olmuş gibi gösteriyor, detaylar uyduruyor ya da bilgileri eksik aktarıyor. Verilen cevapların yüzde 20’si doğrudan yanlış ya da eksik bilgi içeriyor.

EBU uzmanları, özellikle gençlerin bu durumdan doğrudan etkilendiğini belirtiyor. Araştırmaya göre 25 yaş altındaki kişilerin yüzde 15’i haberleri büyük ölçüde yapay zekâ asistanlarından alıyor. Bu da hatalı bilgilerin demokratik katılımı olumsuz etkileyebileceği anlamına geliyor.

SRF Dijital Editörü Jürg Tschirren, yapay zekâ sistemlerinin insan gibi anlamadığını, yalnızca en olası kelime dizilimlerini tahmin ederek cevap ürettiğini hatırlatarak, “Yapay zekânın söyledikleri doğrulanmış bilgi değil, istatistiksel tahminlerdir” uyarısında bulundu.

Tschirren, özellikle güncel haberlerde bu hataların kaçınılmaz olduğuna dikkat çekti: “Bu sistemler böyle çalıştığı sürece hatalar asla tamamen ortadan kalkmayacak.”