BERN – Dünya genelinde artan silahlanma harcamaları ve özellikle Ukrayna savaşı, savunma sanayi şirketlerinin hisse değerlerini rekor seviyelere taşıdı. Alman silah üreticisi Rheinmetall’in hisse değeri, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısından bu yana 18 kat arttı. İsviçre’deki emeklilik fonları da bu yükselişten kâr sağlıyor.

Emeklilik Fonları Nerelere Yatırım Yapıyor?

SRF News’in büyük özel ve kamuya ait emeklilik fonlarıyla yaptığı ankete göre, fonların büyük çoğunluğu silah sanayi şirketlerine yatırım yapıyor.

Profonds Emeklilik Fonu Genel Müdürü Laurent Schlaefli, şu ifadeleri kullandı:
“Yatırımlarımızı geniş bir şekilde çeşitlendiriyoruz. Birçok ülke ve sektörde olduğu gibi silah sektörüne de yatırımımız var, ama bu sadece savaştan sonra başlamadı.”

Yasal Durum ve Yatırım Kuralları

İsviçre’deki emeklilik fonları, yasal olarak sigortalılar için en yüksek getiriyi sağlamakla yükümlü. Bu nedenle silah şirketlerine yapılan yatırımlar toplam portföyün %1 ila %2’sini oluşturuyor.

Savaş Malzemesi Yasası uyarınca, klasik silah şirketlerine yatırım serbest; ancak biyolojik silah, misket bombası veya diğer tartışmalı silah üreticilerine yatırım yasak.
Emeklilik fonları genellikle SVVK-ASIR adlı etik yatırım derneğinin veya benzeri kuruluşların yönergelerine uyuyor.

Denetim Zor, Risk Yüksek

PPCmetrics’in raporuna göre, fonlar kendi kendini denetliyor ve genelde yasaklı şirketlere yatırım yapılmıyor. Ancak denetlenmesi zor olan iki önemli risk var:
1. Dual-Use (çift kullanım) ürünler – Hem sivil hem askeri amaçla kullanılabilen ürünlerin kimlere satıldığı belirsiz.
2. Silahların dolaylı yollarla uluslararası hukuka aykırı çatışmalara gitme ihtimali.

Yatırım Yapmayanlar da Var

Tüm fonlar silah şirketlerine yatırım yapmıyor. Nest Emeklilik Fonu, kuruluşundan beri bu sektöre yatırım yapmıyor. Nest, sadece silah şirketlerinin hisselerini değil, nükleer silaha sahip ülkelerin devlet tahvillerini de portföyüne dahil etmiyor.