ZÜRİH – Ülkenin en çok izlenen tüketici programlarından Kassensturz, İsviçre’de Migros ve Coop gibi büyük perakendecilerin bütçe (Budget/Prix Garantie) ürünlerini mercek altına aldı. “Ucuz ürün sağlıksızdır” algısını test eden araştırma, çarpıcı sonuçlar ortaya koydu.

Program, bütçe ürünlerinden oluşturulan bir alışveriş sepetini markalı muadilleriyle karşılaştırdı. İlk fark elbette fiyat:
• Migros’ta Budget sepeti %38 daha ucuz
• Coop’ta Prix Garantie ürünleri %51’e varan tasarruf sağlıyor

Ancak en çok merak edilen soru şuydu: Bu ürünler sağlığa zararlı mı?

İçerik Aynı, Detaylar Farklı: Ucuz Ürün Sağlıksız Değil

Kassensturz ekibinin incelediği birçok ürün, markalı muadilleriyle aynı içerik ve aynı besin değerlerine sahip.

Coop Sözcüsü Giovanni Iacomini, iki ananas konservesinin tamamen aynı bileşenlere sahip olduğunu doğrulayarak şu açıklamayı yaptı:

“Prix Garantie ürününde fark kalite değil; renk, ambalaj ve sunum.”

Öte yandan bütçe ürünlerinde sıkça görülen bir durum var:
• Ambalaj daha sade
• Açılış sistemi daha basit
• Kutular daha büyük olduğundan birim fiyat daha düşük

Migros Sözcüsü Tristan Cerf, örnek olarak tortelloni ürünlerini gösterdi:
• Orta fiyat grubunda ricotta oranı %12
• M-Budget ürününde ise %4,5 ricotta, geri kalanı uygun maliyetli patates dolgusu

Yani fark lezzet ve tarif yapısında; sağlık açısından doğrudan olumsuz bir unsur değil.

Hammadde Farkı Fiyata Yansıyor

Araştırmada dikkat çeken bir diğer nokta:
• Bütçe ürünlerinde et, şeker, nişasta gibi hammaddeler çoğunlukla daha ucuz ithal kaynaklardan geliyor.
• Bu durum ürünün “kalitesiz” olduğu anlamına gelmiyor; sadece üretim maliyetini düşürüyor.

“Ucuz = Sağlıksız” Değil: Uzman Açıklaması

Beslenme uzmanı Séverine Chédel, Kassensturz’a yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

“Ucuz ürünlerin daha sağlıksız olduğuna dair genel bir yargı doğru değil. Önemli olan içindekiler listesini okumaktır.”

Chédel özellikle yüksek işlenmiş (ultra-processed) ürünlerde bazı katkı maddelerine dikkat edilmesi gerektiğini belirtti.

Ancak gıdaların “işlenmiş” olması tek başına sağlıksız oldukları anlamına gelmiyor.

NOVA Sınıflandırması Tartışması

Watson’ın 2024 tarihli röportajında, gıda kimyası uzmanı Prof. Dr. Daniel Wefers, yüksek işlenmiş gıdaları kategorize eden NOVA-4 sisteminin yanlış yorumlandığını hatırlatmıştı:

“NOVA-4 grubundaki ürünlerin çoğu sağlıksız değil. Asıl risk iki üründe yoğunlaşıyor: şekerli içecekler ve işlenmiş etler.”

Bu iki kategori, tüm yüksek işlenmiş gıdaların “kötü” olarak damgalanmasına neden oluyor.

SONUÇ: Bütçe Ürünleri Sağlığa Zararlı Değil

Kassensturz’un araştırması, bütçe ürünlerinin:
Genel anlamda daha az sağlıklı olmadığını
İçerik olarak markalı ürünlerle büyük oranda benzer olduğunu
Farkın daha çok ambalaj, hammadde kaynağı ve tarif oranlarında olduğunu ortaya koydu.

Tüketici için en önemli mesaj ise net:
“Ucuz ürün almak risk değil; etiket okumamak risktir.”