Haber: Erdal Altuntaş

Son haftalarda okurlarımızdan en çok gelen sorulardan biri de yurtdışında yaşayan kişilerin araçlarını 2 yıl Türkiye’de tutabilmesi. Türkiye gümrük bölgesi dışında yerleşik kişilerin Türkiye’de kişisel kullanıma mahsus kara araçlarına geçici ithal izni konusunda yeni uygulama 13 Ekim’de resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi. Fakat bu konunun içeriği ve kapsamı hakkında vatandaşlarımızdan çok sorular geliyor. Biz de işin teferruatı hakkında biraz araştırma yaptık.
-Türkiye’ye kimler, hangi şartlarda araç çıkarabilir?
-Aracı kimler kullanabilir?
-Sigorta işlemi nasıl yapılacak?
-Emekli olmayan da bu hakdan yararlanabilecek mi?

İşte en çok sorduğunuz soruların cevapları
25 Temmuz 2015 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 29 Eylül 2009 tarihli Bakanlar Kurulu kararının 20. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinin 3 numaralı alt bendinde geçen “bir yıl” ibaresi “iki yıl” olarak değiştirildi. Böylelikle yurtdışında ikamet eden ve yine yurtdışından emekli olan gurbetçilerimiz, yabancı plakalı araçlarını Türkiye’de hiçbir ücret ödemeden iki yıl bulundurma ve kullanma imkanına sahip oldular.
Bu hakdan kimler yararlanabilir?
13 Ekim 2015 tarihli ve 29501 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2015/8113 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen kişisel kullanıma mahsus kara taşıtlarına, 24 ay geçici ithalat izni verilmiştir. Böylece yurtdışından Türkiye’ye getirilen yabancı plakalı araçlar (yurtdışında yerleşik gerçek veya tüzel kişi adına kayıtlı veya ait olan), 2 yıla kadar Türkiye’de bulunabilmektedir.

Daha önce 6 ay süreyle Türkiye’ye giriş yapmış arabaların süresinin 24 aya uzatılması için gümrük idaresine başvurulması gerekiyor. Bu karar emeklilerin yanında diğer yurtdışında yerleşik Türk ve yabancı uyruklu kişileri kapsıyor. Sadece Türkiye’den emekli olanlar bu haktan yararlanamıyor.

Türkiye’ye araç götürebilme şartları:
23 Ocak 2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Gümrük Müsteşarlığının 1 Seri No’lu geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği gereğince turistik kolaylıklar kapsamında yurtdışından geçici olarak araç ithal edebilmek için Türkiye’ye giriş tarihinden geriye doğru 365 gün (son bir yıl) içinde yurtdışında en az altı aydan fazla bir süre (185 gün) ikamet edenler vatandaşlık durumlarına bakılmaksızın yurtdışında yabancı plakalı araçlarını Türkiye’ye getirebiliyor.

Bu kapsamda;
1-Sadece hususi kullanıma mahsus kara taşıtları getirilebilir.
2-Ticari araçlar getirilemez.
3-Bu kişilerin araçlarıyla birlikte Türkiye’de kalabilecekleri azami süre 720 güne (24 ay) çıkarılmıştır.
4-24 aylık süre, tek seferde kullanılabileceği gibi, parça parça da kullanılabilecektir. Ancak bu sürenin tamamının kullanılmasından sonra, yeniden Türkiye’ye araba getirilebilmesi için hem kişinin hem de arabanın, çıkış tarihinden itibaren en az 185 gün (6 ay) süreyle fiilen yurtdışında bulunması gerekir; giriş-çıkış yapılması yeterli olmaz.

Geçici İthalat İzni için Gerekli Belgeler:

Aracın yurtdışı mülkiyet belgesi:
Taşıtın kayıtlı olduğu ülkenin trafik, belediye veya diğer yetkili kuruluşlarınca verilen taşıtın kime ait olduğunu ve üzerinde motor, şase ve plaka numaraları ile diğer özelliklerini gösteren motorlu araç tescil belgesi veya bu şartları taşıyan belge. Araba, mülkiyet sahibi tarafından veya vekaleten getirilebilir; ancak lüks arabalar yurtdışından vekaleten getirilemez. Motor silindir hacmi 1600 cm3’ü geçen arabalar lüks sayılmaktadır.

Sigorta Poliçesi:
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu gereğince, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen kişisel ve ticari kullanıma mahsus kara taşıtları için ilgili ülke tarafından düzenlenen ve “sigorta poliçesi” olarak kabul edilen Türkiye’de geçerli belgeyi, geçerli bir belgenin ibraz edilememesi hâlinde taşıtın girişi sırasında hudut girişlerinde zorunlu trafik sigortası olarak Türk veya yabancı reasürans kuruluşlarına düzenletilecek belge.
Kişinin Pasaportu:
Yurtdışından emekliler için ise emekli olduğuna ilişkin yetkili Konsoloslukca onaylı Türkçe belge. Bu belgelerin girişte veya daha sonra gümrük makamlarına ibraz edilmesi gerekmektedir.

Taşıtın çalınması durumu
Kişisel ve ticari kullanıma mahsus kara taşıtlarının yurtta kalma süresi içerisinde çalınması halinde, çalınma olayının emniyet veya jandarma birimlerince düzenlenecek belgelerin yanısıra, mahkeme kararı veya Cumhuriyet Savcılığından alınacak belgeyle gümrük idaresine ispatı şartıyla taşıtın veya aksesuarlarının kayıtlardan düşümü istenilir. Çalındıktan sonra bulunan taşıtlar gümrük denetimine alınarak sahibine tebligat yapılır.

Taşıtın kaza yapması
Kaza durumu, ölümlü veya yaralanmalı kazalarda mahkeme kararı ya da Cumhuriyet Savcılığı yazısı, diğer hallerde ise ilgili emniyet, jandarma birimlerince düzenlenecek olay yeri tespit tutanağı veya yetkili sigorta şirketlerinin eksperlerince düzenlenecek ekspertiz raporlarıyla belgelendirilir. Hasara uğrayan taşıtın, yurtdışına çıkarılması veya gümrüğe terk edilmesi gerekmektedir.

Aracımı başkası kullanabilir mi?
Yurtdışından getirilen kişisel kullanıma mahsus kara taşıtlarının başkaları tarafından kullanımına genel olarak izin verilmeyecektir. Almanya’da yaşayan bir gurbetçinin aracını yakın bir akrabasına kullandırma şansı bulunmamaktadır. Aksi takdirde “geçici ithalat izninin ihlali” nedeniyle araç sahibi cezalandırılacaktır.

Ancak 29 Eylül 2009 tarihli Bakanlar Kurulu kararının 17. Maddesi 1. Fıkrasının (c) bendi uyarınca “Kişisel kullanıma mahsus kara taşıtlarının acil bir durum nedeniyle ve bu durum süresince araç sahibin de araçta bulunmak şartı ile” kullanılması mümkün olduğu belirtilmektedir. Ancak, bu kullanım sırasında izin hak sahibinin Türkiye Gümrük Bölgesinde bulunması şarttır.
Diğer taraftan, Türkiye’de bulunduğu sürece arabayı, sadece arabayı geçici ithal eden ilgili kişi ile bu kişinin yurtdışında yerleşik annesi, babası, eşi ve çocukları kullanabilir.

Geçici ithaline izin verilen arabanın, getiriliş amacı dışında kullanılması, kiralanması, ödünç verilmesi, izinsiz devredilmesi, satılması, hak sahibi (yurtdışında yerleşik anne, baba, eş ve çocuklar) olmayan kişilerce kullanılması, parçalarının izinsiz olarak değiştirilmesi, zamanında yurtdışına çıkarılmaması veya gümrük idaresine teslim edilmemesi durumunda, Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükümlerine ilave olarak, vergi kaybına ilişkin para cezası veya usulsüzlük cezası uygulanır ve geçici ithal izni iptal edilerek taşıt gümrük idaresince teslim alınır.

Taşıtı Türkiye’de bırakarak yurtdışına çıkabilir miyim?
Turistik kolaylıklardan istifade edilerek yurda getirilen taşıtların sahiplerinin taşıtsız olarak yurtdışına geçici olarak çıkmak istemeleri halinde, taşıtın herhangi bir gümrük idaresinin denetimine bırakılması gerekir. Ancak, gümrük idaresinin taşıtı muhafaza altına alacak yerinin bulunmaması halinde, aracın teslim edileceği tüzel kişiliğe sahip resmi veya özel kuruluşlardan taşıtın kendilerinde muhafaza edileceğine ve kullanılmayacağına ilişkin taahhütname alınmak suretiyle gümrük idaresinin denetim ve gözetimi altında uygun bulunacak yerlere konularak çıkışlarına izin verilir.
Taşıt sahibinin ölümü halinde Taşıt sahibinin ölümü halinde, mahkeme kararıyla tespit edilen varisleri tarafından araç yurtdışına çıkarılabilir.