Sosyal yardım almaya başlayanların büyük çoğunluğu sınır dışı edilme korkusuyla uykuları kaçıyor. Peki durum gerçekten öyle mi ?   Cemil Baysal BERN- İsviçre'de işini kaybettikten sonra 2 yıla yakın işsizlik maaşı da aldıktan sonra, bu hakkı sona erdikten sonra geçimini sosyal yardım almaya başlayarak sağlayan göçmenler kara kara düşünmeye başlıyor. Sosyal yardım almaya başlayanların büyük çoğunluğu sınır dışı edilme korkusuyla uykuları kaçıyor. Ancak, sosyal yardım döneminin başlamasıyla dürüst vicdan sahibi ailelerin uykuları kaçarken, bazıları ise sırtını devlete dayadığını sanıp büyük bir rehavet içinde sosyal yardımı istismar etmeye başlıyor. Sosyal yardım alanların en sık sorduğu, soruların başında, sosyal yardım hakkım bitince kanton beni sınır dışı edebilir mi, sosyal yardım süresi sınırsız mı, alınan sosyal yardım parası bir gün geri ödenmesi gerekiyor mu? gibi sorular geliyor. Kantonların sosyal yardım yasaları her kantona göre farklılık gösteriyor. Ancak, İsviçre vatandaşı olan göçmen kökenliler, oturma izni ile İsviçre'de ikamet edenlere oranla biraz daha şanslı. İşini kaybedip işssizlik maaşı alan ve bu sürenin de tamamlanmasından sonra sosyal yardım ile ülkedeki geçimini sağlayan bir göçmen aileye yapılacak maddi yardımın süresi ve sınırdışı edilmesi kararı kantonların yetki alanında. Devletin sosyal yardım yönetmeliklerinde de altının çizildiği, sosyal yardım alanların herşeyden önce bilmesi gereken temel kural, ''Sosyal yardım asla hediye değil''. Kişinin yaşına medeni durumuna göre değişkenlik gösteren sosyal maddi yardım, kişinin mal varlığında ve çalışma şartlarının değişmesi durumunda devletin yetkili kurumları verilen sosyal yardım paralarını geri talep edebiliyor. Kantonların büyük çoğunluğunda kişi başı 80 bin, çocuklu veya çocuksuz ailelere verilen yardımın 160 bin franka erişmesinden sonra sosyal kurumlar, sosyal yardım alan göçmenin durumunu, oturma iznini alıp verme yetkisine sahip göçmen dairesine bildiriyor. Sosyal yardım limitine ulaşan göçmenin durumunu incelemeye alıp, sınırdışı kararı dahil bundan sonraki kararı kantonun göçmenler dairesi veriyor. Sosyal yardım sahası klasik olarak belediyelerin görevi. Eski tarihlerden beri her belediye kendini taşıyamayan yaşlı ve hasta insanlara bakardı. Bugünkü hukuk düzeninde sosyal yardım sahası kantonların yetkisi dahlinde ve kanton anayasaların izin verdiği derecede belediyelere delege edilmiş. Bu sebeple her belediyenin uygulaması farklı olabiliyor. Bütün İsviçre'de sosyal yardım konusunda geçerli tek tip bir uygulama yok. Her kanton ve belediye kendi şartlarına göre limitleri uyguluyor. Bütün İsviçre'de geçerli kurallar: 'Ausschaffungsinitiative' ile 2010 yılında yürürlüğe giren Federal Anayasanın 121 maddesi 3.-6. fıkralarına göre suistimal ederek sosyal yardım alan yabancı oturum hakkını kaybeder ve 5 ila 15 yıl, tekrarında ise 20 yıl İsviçreye girme yasağı konulabilir. Bu yasağa rağmen giriş yaparsa tutuklanıp, hüküm giyerse hapis cezası verilebilir. Veya belli bir süre tutuklu ve hapisten sonra geldiği devlete geri gönderilebilir. Bu kural çeşitli statülerdeki oturma iznine sahip olan göçmenler için geçerli. Çifte vatandaş göçmenlerin, İsviçre devleti gözünde kendi vatandaşı olduğu için, İsviçre vatandaşlığını kaybetmediği müddetçe, sınırdışı edilemez. Sosyal yardım alanların sıkca merak ettiği soruların başında gelen soru, ''Sosyal bana kaç yıl bakar?'' Sosyal yardım sahasında limit yıl şeklinde değil para miktarı olarak hesaplanıyor. Ancak alınan yardımlar CHF 80'000, evliller için 160'000 ulaştıktan sonra kantonlardaki yabancılardan sorumlu daireler C-Ausweis Oturma hakkı olan kişinin oturum hakkının kaldırılıp kaldırılmayacağını ve sınırdışı edilip edilmeyeceğini araştırmaya başlıyorlar. Her kantonun uygulaması farklı olmakla birlikte bazı kantonlar C-Ausweis Oturma izni olmayan yabancıları, sosyal yardım almaya başladığı andan itibaren sosyal daireler, yabancılar dairesine bilgi verip, sosyal yardımdan aldığı miktarlar takip edilmeye başlanıyor. Pansiyon kasaya haciz konulabilir mi? Sosyal yardım alan göçmenlerin, günün birinde mal varlığında değişiklik, miras hakkı elde etmesi  veya bir şans oyununda para kazanması halinde verilen yardım paraları geri talep edilebiliyor. Pansiyon kasa birikimi, pansiyon kasada durduğu müddetçe devletin koruması altında. Paranın burada durduğu sürece bu paraya haciz konulamııyor. Pansiyon kasa birikiminin kendi şirketini kurmak için veya Türkiye'ye kesin dönüş yapma amacıyla nakit paraya dönüştürülüp şahsi hesaba aktarılmasından itibaren devlet koruması ortadan kalkıyor.