CENEVRE – İnsan haklarının başkenti olarak anılan Cenevre, otoriter devletlerin sınır ötesi baskı faaliyetleri açısından giderek daha fazla risk altında. Aktivistler, gazeteciler ve insan hakları savunucuları, sığındıkları İsviçre’de dahi izleme, tehdit ve taciz girişimlerine maruz kalıyor.
Mısır’dan sürgüne giden araştırmacı gazeteci *Basma Mostafa*, Cenevre ziyareti sırasında otelinde ülkesinden geldiği tahmin edilen ajanlar tarafından izlendiğini ve taciz edildiğini anlattı. Bu olay, “transnasyonal baskı” olarak adlandırılan ve muhalifleri sınır ötesinde susturmayı amaçlayan faaliyetlerin somut bir örneği olarak gösteriliyor.
Küresel Bir Sorun
ABD merkezli sivil toplum kuruluşu Freedom House’un verilerine göre, 2014’ten bu yana 100’e yakın ülkede 1.200’den fazla fiziksel transnasyonal baskı vakası kaydedildi. Kaçırma, keyfi gözaltı, saldırı ve zorla sınır dışı etme bu yöntemler arasında yer alıyor. En sık adı geçen ülkeler arasında *Çin, Türkiye, Rusya, Mısır, İran* ve bazı Orta Asya devletleri bulunuyor.
İsviçre’de ise özellikle Tibetli ve Uygur topluluklar, Rusya, İran, Türkiye ve Eritre kaynaklı tehditlerin hedefi oluyor. Genf'teki yoğun diplomatik varlık ve uluslararası kuruluşların merkezleri, bu tür faaliyetler için elverişli bir ortam oluşturuyor.
İsviçre’nin Tepkisi Eleştiriliyor
ABD, Kanada ve İngiltere gibi ülkeler bu konuda özel yasalar ve yaptırım mekanizmaları devreye sokarken, İsviçre henüz kapsamlı bir önlem paketi oluşturabilmiş değil. Federal Hükümet, ulusal düzeyde tedbirlerin hazırlanmasına ancak 2026’nın ilk yarısında başlanacağını açıkladı.
Sivil toplum kuruluşları, hükümetten *sorunun net bir şekilde tanımlanmasını, ulusal strateji geliştirilmesini, mağdurlar için danışma merkezi kurulmasını* ve faillerin kamuoyuna açıklanarak gerektiğinde yaptırımlarla karşı karşıya bırakılmasını talep ediyor.