BERN – Avrupa’da hızla yayılan kuş gribi (H5N1), uzmanlara göre yeni bir pandemiye dönüşme potansiyeli taşıyor. Özellikle Almanya’da 500 binden fazla tavuk, kaz, ördek ve hindinin itlaf edilmesi, durumun ciddiyetini bir kez daha ortaya koydu.
Göçmen kuşların virüsü taşımasıyla hastalık sınır tanımadan yayılıyor. Almanya’nın Brandenburg eyaletindeki bir çiftlikte görevli Malte Voigts, Alman televizyonu N-TV’ye yaptığı açıklamada, “Maalesef bir turna kaz kafesimize düştü” diyerek hastalığın hızını gözler önüne serdi.
İsviçre’de şu ana kadar herhangi bir vaka tespit edilmedi, ancak Federal Halk Sağlığı Ofisi (BAG) komşu ülkelerdeki durumu yakından izliyor. Son yerel vaka, Şubat 2025’te Thurgau kantonunda görülmüştü.
“Bu tehlike hafife alınmamalı”
Alman virolog Klaus Stöhr, Mitteldeutsche Zeitung gazetesine yaptığı açıklamada, virüsün kuşlar arasında çok hızlı yayıldığını ve insanlara uyum sağlayabilecek bir varyantın “yeni bir pandemi başlatabileceği” uyarısında bulundu:
“Bu, insanlara bulaşma ve adaptasyon için sonsuz sayıda olasılık yaratıyor. Bu tehlike hafife alınmamalı.”
Stöhr, dünya genelinde pandemi planlarının güncellenmesi ve kuş gribine özel aşıların geliştirilmesi gerektiğini vurguladı.
İsviçre’de pandemi hazırlıkları
İsviçre’de ise durum sakin, ancak tedbirler sıkı. BAG Sözcüsü Simon Ming, Nau.ch’e yaptığı açıklamada, şu anda insanlara yönelik bir “pandemi öncesi aşı” planı olmadığını belirtti:
“İsviçre’de mevcut durumda, kuş gribine karşı insanlarda kullanılacak özel bir aşı programı planlanmıyor.”
Ancak Ming, BAG’nin olası bir pandemi durumunda üretici firma CSL Seqirus ile özel bir “aşı rezervasyon anlaşması” bulunduğunu açıkladı. Bu sayede, gerekli üretim kapasitesi güvence altına alınacak ve yeni virüs türüne özel aşılar hızla temin edilebilecek.
BAG, hâlihazırda kümes hayvanlarıyla düzenli teması olan kişiler için mevsimsel grip aşısını tavsiye ediyor. Amaç, hem grip vakalarını azaltmak hem de kuş gribiyle eşzamanlı enfeksiyon riskini düşürmek.
Finlandiya önlem aldı
Kuş gribine karşı en proaktif adımı Finlandiya attı. Ülkede veterinerler, kuş çiftliği çalışanları ve kürk üreticileri, H5N1 virüsüne karşı gönüllü olarak aşılanabiliyor.
Finlandiya basınına göre, özellikle vizon çiftliklerinde hayvanların hem kuş hem insan virüsleriyle aynı anda enfekte olabilmesi, genetik karışım riski yaratıyor. Bu durum, insanlara bulaşabilecek yeni varyantların ortaya çıkma ihtimalini artırıyor.
Şimdilik insandan insana bulaşma yok
Kuş gribinin bugüne kadar insandan insana bulaşma gösterdiği bir vaka bildirilmedi. Ancak uzmanlara göre virüsün bu yeteneği geliştirmesi halinde gerçek bir küresel pandemi başlayabilir.
Bugüne kadar sadece ABD ve Meksika’da az sayıda insanda yüksek dozlu temas sonrası enfeksiyon tespit edildi. Virüs, ciddi seyirli grip benzeri hastalıklara yol açabiliyor.