BERN- Giderek daha fazla İsviçreli, yılın bir kısmını ülkede, diğer kısmını ise yurt dışında geçirerek çalışmayı tercih ediyor. Bu “karma yaşam” modeli cazip görünse de Swissinfo’ya göre vergi ikametgahı, sosyal güvenlik primleri ve aile düzenlemeleri gibi alanlarda ciddi idari ve mali zorluklar ortaya çıkarıyor.
İki ülke arasında mesleğini yürütenler örneklerle konuşuyor: Bernli girişimciler Melanie Marquez ve Cyrilla Duforêt, yılın belli aylarında Küba’da tur ve spor organizasyonları düzenlerken geri kalan aylarda Bern’de spor salonu işletiyorlar; ancak Marquez, Swissinfo ile paylaştığı değerlendirmede, “başlangıçta spontane hareket ettik ama vergi ve sigorta konularında netleşmeden bu yaşam biçimini sürdüremeyeceğimizi gördük” diyor.
Uzmanlara göre ilk çözülmesi gereken konu vergi ikametgahı. Soliswiss direktörü Nicole Töpperwien, Swissinfo’ya yaptığı açıklamada, “Bir kişi İsviçre’de yılda 183 günden az kalıyorsa ve yurt dışında bir İsviçre şirketi adına çalışıyorsa vergilendirme şartları farklılık gösterebilir; ayrıca başka bir ülkede vergi yükümlülüğünüz doğabilir” uyarısında bulundu.
Çifte vergilendirmeyi önleyen anlaşmalar çoğu durumda koruma sağlasa da, Swissinfo’nun aktardığına göre anlaşma bulunmayan ülkelerde kişiler çifte vergilendirme riskiyle karşı karşıya kalabiliyor; uzmanlar, gelirin her iki ülkede de doğru beyan edilmesi gerektiğini vurguluyor.
Sosyal güvenlik mevzuatı da sıkıntı yaratıyor: İsviçre’nin AB/EFTA ve bazı ülkelerle imzaladığı anlaşmalar sınırlı koruma sağlarken, bu anlaşmaların dışında kalan ülkelerde emeklilik ve prim yükümlülüklerinde boşluklar oluşabiliyor. Swissinfo’ya göre bu nedenle “ikamet statüsünü sık sık değiştirenlerin ileride emeklilik haklarında dezavantaj yaşama ihtimali” bulunuyor.
Bunun yanında hayatın “sosyal” boyutu da etkileniyor. Swissinfo’ya konuşan yarı zamanlı yaşayanlar, “iki dünya arasında” olmanın yalnızlaştırıcı ve yorucu olabildiğini, çocuklu ailelerde özellikle lojistik ve psikolojik yükün büyüdüğünü belirtiyor. Bir girişimci, “Üç ay için evinizi boşaltıp alt kiracı bulmak, çocukların okulu, rutinlerin ayarlanması; tüm bunlar aylık planlama gerektiriyor” diyor.
Uzmanlar net öneri veriyor: uluslararası vergi ve sosyal güvenlik konularında deneyimli bir danışmandan destek alınması, banka hesaplarının ve gelir akışlarının açık biçimde ayrıştırılması, belediye ve kantonla erken iletişim kurularak ikamet statüsünün netleştirilmesi gerekiyor. Soliswiss yöneticisi Töpperwien, Swissinfo’ya yaptığı açıklamada, “danışmanlık maliyetli olabilir ama hatanın maliyeti çok daha yüksek olacaktır” şeklinde uyarıyor.
Sonuç olarak, esnek ve uluslararası bir yaşam cazip görünse de Swissinfo’nun haberine göre (Swissinfo), başarılı ve sürdürülebilir bir uygulama için idari hazırlık, mali planlama ve sosyal organizasyonun önceden yapılması şart.