BERN – İsviçre Parlamentosu’nda yabancı yatırımların denetimiyle ilgili tartışmalar yeni bir aşamaya girdi. Çarşamba günü yapılan oylamada Ständerat (Eyaletler Meclisi), yabancı devlet şirketlerinin İsviçre’deki şirketleri satın almalarında daha sıkı kontroller getirilmesini kabul etti. Ancak karar, Nationalrat’ın (Ulusal Konsey) talep ettiği kadar kapsamlı olmadı.
Yabancı Yatırımlar İçin Onay Şartı
Yeni düzenlemeye göre, yabancı yatırımlar İsviçre’de kural olarak serbest kalacak ancak “Investitionsprüfungsgesetz” (Yatırım Denetim Yasası) kapsamında belirli satın almalar için devlet onayı aranacak. Özellikle güvenlik riski barındıran sektörlerde devlet müdahale edebilecek.
Ständerat, Federal Konsey’in çizgisine uyarak önceliği yalnızca yabancı devlet aktörlerinin yaptığı satın almalara verdi. Oylama sonucu 34’e karşı 9 olarak açıklandı. Buna karşın, Nationalrat geçtiğimiz yıl kabul ettiği tasarıda, özel yabancı yatırımcıların da kapsam içine alınmasını istemişti.
Hangi Alanlarda Denetim Gelecek?
Yeni yasa taslağına göre, şu sektörlerde faaliyet gösteren ve 100 milyon frankın üzerinde yıllık ciroya sahip şirketlerin devralınması onaya tabi olacak:
• Hastaneler
• İlaç firmaları
• Gıda dağıtım merkezleri
• Ulusal havaalanları
• Telekom şirketleri
• Bankalar
Ayrıca en az 50 tam zamanlı çalışanı ve 10 milyon frankın üzerinde yıllık cirosu olan güvenlik sektöründeki firmaların yabancı yatırımcılar tarafından alınması da inceleme sürecine girecek.
“Lex China”: Syngenta Satışı Kıvılcımı Yaktı
Yasa çalışmaları, 2017’de İsviçre’nin en büyük tarım kimya şirketlerinden Syngenta’nın, Çin devlet şirketi Chem China tarafından 43 milyar dolara satın alınmasının ardından başlatılmıştı. Bu nedenle tasarı, kamuoyunda “Lex China” olarak da anılıyor.
Parlamento İkiye Bölündü
• Karşı çıkanlar: SVP’den Hannes Germann ve FDP’den Thierry Burkart gibi isimler, yasanın gereksiz bürokrasi doğuracağını savundu. “İsviçre ekonomisine zarar verecek bir oto-gol” eleştirisi öne çıktı.
• Destekleyenler: SP’li Carlo Sommaruga ve Mitte’den Beat Rieder ise uluslararası örneklere işaret ederek, “Yasak değil, sadece kontrol. Devlet, aşırı durumlarda müdahale edebilmeli” dedi.
Federal Konsey Hâlâ Şüpheli
Ekonomi Bakanı Guy Parmelin, hükümetin başından beri yatırım denetimine sıcak bakmadığını yineledi. Parmelin, “İsviçre ekonomisinin gücü, yabancı yatırımlara açıklığından geliyor. Ek denetimler yatırımcı güvenini sarsabilir” dedi.
Süreç Devam Ediyor
Ständerat’ın kabul ettiği dar kapsamlı tasarı, şimdi tekrar Nationalrat gündemine dönecek. İki meclisin uzlaşmaya varması halinde, İsviçre yabancı yatırımlar konusunda tarihinde ilk kez kapsamlı bir federal denetim mekanizması uygulamaya koymuş olacak.
Kaynak: Watson