İSVİÇRE – İsviçre’nin en büyük perakendecileri Migros, Coop, Denner, Aldi, Lidl ve Volg; pişirme kâğıdı ve tek kullanımlık sofra ürünlerinde “PFAS yok” veya “büyük ölçüde PFAS’sız” olduklarını açıkladı. Ancak uzmanlar bu beyanların yeterli olmadığını, daha sıkı piyasa kontrollerine ihtiyaç olduğunu vurguluyor.
PFAS (kalıcı kimyasallar), kozmetiklerden diş iplerine, gıda ambalajlarından pişirme kâğıtlarına kadar pek çok üründe bulunabiliyor. Yağ, asit veya ısıyla gıdaya geçebilen bu maddeler, insan sağlığı ve çevre için ciddi risk oluşturuyor.
Perakendecilerden Migros ve Coop, pişirme kâğıtlarının PFAS içermediğini belirtirken, Lidl ve Volg da tek kullanımlık sofra ürünlerinde PFAS kullanılmadığını garanti etti. Denner, ürünlerinin yüzde 85’ini PFAS’sız hale getirdiğini ve kalan ürünlerin 2026 ortasına kadar dönüştürüleceğini açıkladı. Aldi ise bu ürün grubunu kalıcı olarak satmadığını, ancak dönemsel satışlarda “PFAS içermez” beyanı eklemeyi değerlendirdiğini duyurdu.
Migros ve Coop, PFAS içermeyen ürünler için ambalaj üzerinde yeni etiketleme çalışmaları yürüttüklerini bildirdi.
Uzmandan uyarı: “Sadece beyan yetmez”
EMPA (İsviçre Federal Malzeme Bilimi ve Teknolojisi Laboratuvarları) uzmanı Dr. Zhanyun Wang, yalnızca perakendeci beyanlarına güvenmenin riskli olduğunu vurguladı:
“Mevcut üretim zincirleri o kadar karmaşık ki, üreticilerin veya satıcıların bile ürünlerindeki tüm bileşenleri bilmesi zor. PFAS içermediklerinden emin olmak için kapsamlı testlere ihtiyaç var.”
Eylül ayında Basel-Stadt kanton laboratuvarı, Cenevre ve Zürih ile birlikte yürüttüğü denetimlerde bazı gıda ambalajlarında yasaklı PFAS türleri tespit etti. Kontrollerin sıkılaştırılması ve ihlallerin cezalandırılması planlanıyor.
Tüketiciler için uyarılar
• Pişirme kâğıdı seçiminde PFAS’sız ibaresine dikkat edin.
• Tek kullanımlık ürünlerde “kompostlanabilir” etiketi PFAS’sız anlamına gelmeyebilir.
• Teflon tavaları aşırı ısıtmaktan kaçının, çizilenleri kullanmayın.
• Online alışverişlerde satıcı güvenilirliğini doğrulayın.
• PFAS içermediğini belgeleyen ürünleri tercih edin.
Düzenlemeler yolda
Avrupa Birliği, 2026 ortasından itibaren tüm gıda ambalajlarında PFAS sınır değeri uygulayacak. İsviçre Federal Çevre Ofisi, bu kuralları İsviçre’ye aktarmak için yıl sonunda bir istişare süreci başlatacak. Ulusal Konsey’in PFAS’ın zorunlu bildirimine onay vermesiyle, tüketiciler yakın gelecekte ürün içeriklerini daha net görebilecek.
Kaynak: CH Media