ZÜRİH - İsviçre’de 2025 patates hasadı son yılların en yüksek seviyesine ulaştı. Swisscofel ve Swisspatat’ın aktardığı verilere göre ülke genelinde tahmini 453.000 tonluk rekor bir üretim gerçekleşti. Bu durum yalnızca çiftçilerin değil, büyük perakendecilerin de stratejilerini gözden geçirmesine yol açtı.
“2025 patates için çok iyi bir yıldı”
Meyve, sebze ve patates ticaretinin ulusal çatı kuruluşu Swisscofel’in Genel Müdürü Christian Sohm, bu yılın iklim koşullarının ideal seyrettiğini vurgulayarak şunları söyledi:
“Ne çok yağışlı, ne çok kurak; ne çok soğuk, ne de aşırı sıcaktı. Üreticiler çok kaliteli patates hasadı elde etti.”
Swisspatat CEO’su Christian Bucher, konsolide rakamların açıklanan tahminlerin dahi üzerine çıkabileceğini belirtti.
Depolar Doldu – Kapasite Sınırına Ulaşıldı
Ülke genelinde patates depolama kapasitesi neredeyse tamamen dolmuş durumda. Swisscofel, şu anda 80.000 ton patatesin depolandığını ve bunun maksimum seviyeye ulaştığını açıkladı.
Uzun süreli depolamanın mümkün olmadığını vurgulayan Sohm, “Profesyonel koşullarda bile patatesi en fazla on ay saklayabilirsiniz. Aksi sadece aşırı üretim maliyetini artırır,” dedi.
Sektördeki bu durum yalnızca İsviçre ile sınırlı değil. Avrupa genelinde de son derece bereketli bir yıl yaşandı. Almanya, 25 yılın en büyük patates hasadını (13,4 milyon ton) açıkladı.
Aldi, Lidl, Migros ve Coop: “Üreticiyi yalnız bırakmayacağız”
Çiftçilerin elindeki büyük stokları eritmek için gözler büyük perakendecilere çevrilmiş durumda. CH Media’nın yaptığı sektör anketine göre Aldi, Lidl, Migros ve Coop, üreticilerle “yakın iş birliği” içinde olduklarını açıkladı.
Coop sözcüsü Céline Venetz, stratejilerini şöyle özetledi:
“Önceliğimiz israfı önlemek. Bu bizim için çok önemli.”
Lidl ise “sofralık patates ve patates ürünlerinde düzenli promosyonlar” planladıklarını duyurdu. Coop, %50’ye varan indirim kampanyalarına çoktan başlamış durumda.
Aldi, son kullanma tarihine yaklaşan ancak kalite sorunu olmayan ürünleri Table Suisse gibi yardım kuruluşlarına verdiğini açıkladı.
Fiyatlar tüketici için avantajlı, ancak dalgalanmalar sürecek
Patates fazlalığı, tüketici için kısa vadede daha uygun fiyat anlamına geliyor. Swisscofel’e göre perakende satışlarında kayda değer bir artış yaşandı. Ancak Christian Sohm, bunun sürdürülebilir bir çözüm olmadığını belirtiyor:
“Satış artışı olumlu fakat verimdeki büyük dalgalanmaları telafi etmeye yetmeyecek.”
İsviçre’de kişi başına yıllık patates tüketimi uzun süredir 45 kilo civarında sabit seyrediyor.
İthalat Azalabilir; Ancak Tamamen Durmayacak
Geçtiğimiz yıllardaki zayıf hasatlar nedeniyle eksik kalan iç tüketim, ithalatla desteklenmek zorunda kalıyordu. Bu yıl ise stok fazlası nedeniyle ithalat belirgin şekilde azalabilir.
Bununla birlikte, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kuralları gereği İsviçre’nin yılda en az 6.500 ton patates ithal etmesi gerekiyor. Bu kotanın dolup dolmayacağı ise kesinleşmiş değil.
Sektörün Gözü Şimdi Tüketici Davranışında
Uzmanlara göre önümüzdeki haftalarda patates promosyonlarında artış olacak. Patates fazlalığının bir kısmı da hayvan yemi olarak değerlendirilecek. Sektör, kısa vadede ithalatın azalmasını, uzun vadede ise tüketimin artmasını umuyor.
2025 yılı, patates üretimi açısından son derece bereketli geçti. Ancak depolama kapasitesinin dolması, fiyat dalgalanmaları ve Avrupa genelindeki benzer durum, İsviçre tarımı ve perakende sektörünü yeni çözümler geliştirmeye zorluyor.