İSVİÇRE – İsviçre’de nakit kullanımının son yıllarda hızla azalması, hükümeti, İsviçre Merkez Bankası’nı (SNB) ve finans sektörü temsilcilerini bir araya getirdi. 2017’de tüm ödemelerin %70’inden fazlası nakitle yapılırken, 2024’te bu oran %30’a düştü. Bu değişim, ülke genelinde bankamatik (ATM) sayısının, banka şubelerinin ve postanelerin azalmasına yol açarken, yetkililer nakit erişimini garanti altına almanın yollarını tartışıyor.
Cuma günü düzenlenen ve Watson gazetesinin aktardığı “Yuvarlak Masa” toplantısında, nakit paranın geleceği, ATM ağlarının yeniden yapılandırılması ve kamu hizmetlerinde nakit kabulü gibi kritik konular ele alındı.
ATM’lerde Ulusal Havuz (Pooling) Gündemde
SIX Group ve PostFinance, ülke çapındaki ATM’lerin ortak bir havuzda birleştirilebilmesi için kapsamlı bir çalışma başlattı. SIX sözcüsü Stephan Meier, AWP’ye yaptığı açıklamada:
“ATM’leri ortak bir ağda toplamak, verimliliği artırırken ülke genelinde nakit erişimini güvence altına alabilir.”
Pooling modeli, bankalar arası gereksiz mükerrer ATM noktalarını azaltmayı ve maliyetleri düşürmeyi hedefliyor. Böylece hem küçük yerleşimlerde nakit erişiminin azalması önlenecek hem de ulusal düzeyde daha koordineli bir ATM ağı kurulmuş olacak.
SNB: ‘Nakit Kullanımı Azalıyor ama Erişim Korunmalı’
SNB tarafından yürütülen “Bargeld Erişimi” uzman grubu, 2024’ten bu yana bu konuda yönlendirici ilkeler hazırlıyor. Amaç, nakit kullanımındaki düşüşe rağmen ATM ve fiziksel nakit erişim noktalarının koordinasyonsuz biçimde kapatılmasının önüne geçmek.
SNB, toplantıda şu uyarıyı yaptı:
“Nakit kullanımı düşüyor olsa da, ödeme seçeneklerinde serbestlik korunmalıdır. Özellikle kırılgan gruplar için nakde erişim hayati önem taşır.”
Toplu Taşımada Nakit Kabulü Sorunu
Tartışılan bir diğer konu ise toplu taşımada nakit ödeme seçeneklerinin giderek kaldırılması oldu. ÖV (Toplu Taşıma) sektörü, uzun vadede yolcuların %90’ının biletlerini dijital satın alacağını öngörüyor.
Ancak Federal Hükümet, toplu taşımanın bir “kamu hizmeti” olduğunu vurgulayarak nakit kabulünün tamamen kaldırılmasına karşı:
“Akıllı telefonu veya kredi kartı olmayanlar da tren ve otobüs kullanabilmelidir.”
Bu nedenle sektör, dijitalleşme ile kamu hizmeti sorumluluğu arasında bir denge kuracak çözümler hazırlıyor.
50 Kurumdan Temsilci Katıldı
“Yuvarlak Masa” toplantısına federal makamlar, SNB, bankalar, ATM operatörleri, nakit lojistik şirketleri, perakende sektörü temsilcileri ve tüketici örgütlerinden toplam yaklaşık 50 uzman katıldı. Ulusal ve uluslararası nakit kullanımı, ATM altyapısı ve tüketici alışkanlıkları üzerine sunumlar yapıldı.
İsviçre’de nakit kullanımı hızla azalmaya devam ediyor olsa da, ülke genelinde nakit erişiminin korunması devlet, bankalar ve kurumlar için hâlâ kritik bir konu. ATM ağlarının ulusal ölçekte birleştirilmesi ve toplu taşımada nakit ödeme seçeneklerinin korunması, önümüzdeki yıllarda İsviçre’nin ödeme altyapısının şekillenmesinde belirleyici olacak.