ABD’nin, İsviçre’nin sipariş ettiği F-35A savaş uçaklarını kararlaştırılan sabit fiyat üzerinden teslim edip etmeyeceği, parlamento üyeleri arasında belirsizliğini koruyor.
“Artık güvenilir bir ortak değil”: Parlamenterler ABD jetlerinin satın alınmasını inceliyor
ABD eski Başkanı Donald Trump’ın dış politikası, İsviçreli siyasetçilerin savaş uçağı satın alımını yeniden gözden geçirmesine neden oluyor.
ABD Başkanı’nın politikaları ve özellikle Volodimir Zelenskiy’e yönelik tutumu, İsviçreli parlamenterler arasında belirsizliğe yol açıyor. ABD’ye güven azalıyor. Tages Anzeiger, İsviçre’nin F-35 savaş uçakları ve Patriot hava savunma sistemi gibi Amerikan ekipmanlarına güvenmesi nedeniyle, bu durumun İsviçre güvenlik politikası açısından talihsiz bir gelişme olduğunu yazdı.
Yeni savunma bakanı bunu düzeltmeli
Eyaletler Konseyi Kıdemli Başkan Yardımcısı Werner Salzmann, Savunma Bakanı Viola Amherd’in halefinden, ABD’nin F-35 savaş uçaklarının satın alınmasıyla ilgili durumu yeniden değerlendirmesini istiyor.
“Savunma Bakanlığı ve Viola Amherd bize İsviçre’nin F-35’i sabit bir fiyattan satın alabileceği konusunda her zaman güvence verdi. Ancak orada belirsizlikler olduğu aşikar” dedi Salzmann Tages Anzeiger’e.
Bunun arka planında ise 6 milyar İsviçre Frangı tutarındaki sabit fiyat vaadine ilişkin belirsizliklerin tartışılması yer alıyor. İsviçre Federal Sayıştayı da yakın zamanda bu tür sabit fiyatların bağlayıcılığı konusunda şüphelerini dile getirmişti.
Almanya veya Norveç gibi diğer ülkelerin de sabit fiyat konusunda anlaşamaması nedeniyle Trump’ın, İsviçre için avantajlı olan sözleşmeden sapabileceği düşünülüyor. Ayrıca ABD Ordusu, üretim maliyetlerinin daha da yüksek olmasını bekliyor.
“ABD artık güvenilir bir ortak değil”
Gazetelere göre, SP Ulusal Meclis Üyesi Fabian Molina da Trump yönetimindeki ABD ordusunun, jetlerin bilişim sistemlerini istediği zaman devre dışı bırakabileceği uyarısında bulundu.
“ABD artık Trump yönetiminde güvenilir bir ortak değil” diye ekliyor. “Güvenlik politikasında Avrupa’daki ortaklarımıza daha fazla yönelmeli ve komşularımızın sistemleriyle uyumlu savaş uçakları satın almalıyız.”
“Trump sözleşmelere sadık kalacaktır”
Ancak muhalif sesler de var. Merkez Parti Eyaletler Konseyi üyesi Marianne Binder, “Şu anda Beyaz Saray’da olup bitenleri kavramak gerçekten zor, ancak yine de sözleşmelerin korunacağını varsayıyorum” dedi.
Savaş uçağının satın alınması, 2020 yılında İsviçre seçmenlerinin yüzde 50,1’inin ‘evet’ oyu ile onaylanmıştı. Armasuisse’e göre ilk savaş uçaklarının 2027 yılında piyasaya sürülmesi bekleniyor. Şimdilik ABD’de kalacaklar ve ilk pilotlar orada eğitilecek. Son jetlerin İsviçre’ye 2030 yılında teslim edilmesi planlanıyor.
Armasuisse’e göre, son tarihlere uyulmaması durumunda herhangi bir ceza uygulanmıyor; bu da yaygın bir uygulama.