BERN – İsviçre’de F-35 savaş uçakları alımıyla ilgili yaşanan fiyat krizi sonrası gözler yeniden Federal Hükümete çevrildi. Ancak hükümet, artan maliyetler konusunda yeni bir halk oylaması yapılmasına gerek olmadığını açıkladı.
SP’li Ulusal Meclis Üyesi Franziska Roth, haziran ayında verdiği önergeyle, uçak alımında ek maliyet doğması halinde konunun yeniden halka sorulmasını talep etmişti. O dönemde henüz kamuoyuna yansımamış olsa da, birkaç gün sonra savaş uçaklarının sabit fiyat garantisinin artık geçerli olmadığı ortaya çıkmıştı.
⸻
“Parlamento kararı yeterli”
Federal Konsey, Anayasa’nın böyle bir durumda yeni bir referandumu öngörmediğini vurguladı. Açıklamada, “Ek ödenekler de ordu bütçesi kapsamında değerlendirileceğinden referandum mümkün değildir, Parlamento kararı yeterlidir” denildi.
Hükümet ayrıca, “Bu yöntemle hem Anayasa’ya uygun hareket edilmektedir hem de demokratik denetim sağlanmaktadır” ifadelerini kullandı.
⸻
6 milyar franklık tavan yetmeyecek
Halkın 2020’de çok az bir farkla (yalnızca 8515 oy) kabul ettiği karar, 36 adet F-35 savaş uçağının alımını ve toplam 6 milyar franklık bütçe sınırını içeriyordu. Ancak Savunma Bakanlığı’na göre bu miktar artık yeterli değil. İsviçre’nin aynı sayıda uçak alabilmesi için yaklaşık 1,6 milyar frank ek kaynağa ihtiyaç duyuluyor.
Bakan Martin Pfister’in departmanı kasım ayı sonuna kadar çeşitli senaryoları inceliyor:
• Uçak sayısının azaltılması,
• Bazı donanım veya sistemlerden feragat edilmesi,
• Ya da ek kaynağın Parlamento’dan onaylanması.
⸻
Yeni tartışmalar kapıda
Özellikle sol partiler, ek maliyetin halk tarafından onaylanması gerektiğini savunuyor. F-35 karşıtları, dar farkla kabul edilen 2020 referandumunu ve mevcut fiyat krizini gerekçe göstererek ikinci bir oylama çağrısında bulunuyor.
Diğer yandan, mevcut güvenlik ortamı ve uluslararası gelişmelerin ordu yanlılarını güçlendirebileceği de değerlendiriliyor.
Son kararı Parlamento verecek. Ancak görünen o ki, İsviçre halkı bu kez doğrudan söz sahibi olmayacak.
Kaynak: aargauerzeitung.ch