Cemil Baysal
ZÜRİH- Avrupa Birliği ülkeleri 120 bin göçmenin kabulü konusunda uzlaşamadıkları için sıkı tedbirler almaya başladılar. Almanya'nın ardından Avusturya ve Slovakya da sınır güvenlik kontrollerine başlayacaklarını duyurdu. Avrupa'ya ulaşmak için ana rota olarak Türkiye'den sahil ve karadan geçen, sayıları onbinlerle başlayıp yüzbinlere ulaşan mültecilerden dolayı gelecek dönemde Avrupa üleklerine seyahat edecek Türk vatandaşları ve Türkiyeden gelen turistler şüpheli gözüyle bakılmalarına neden olacak. 2015 yılının başından bu yana 500 bin mültecinin ulaştığı AB ülkelerine, önümüzdeki yıllarda ülkelerdeki iç savaş ve ekonomi krizlerden dolayı ülkesini terkeden ve göç halinde olan toplam 35 milyon mültecinin gelebileceği hesaplanıyor. Suriye ve Irak'taki savaşlardan kaynaklanan mülteci akını Schengen vizesi kanalıyla hayata geçirilen 'sınırların olmadığı Avrupa' hayalini tehlikeye soktu. Türkiye, 2 milyona yakın Suriyeliyi misafir etmesine rağmen bu ülkedeki savaştan kaçanları almaya devam ederken, Avrupa ülkeleri Schengen'de pasaport kontrolü olmadan serbest dolaşımı askıya almaya başladı.

AVRUPA'NIN ÖNCELİKLİ SORUNU
Uzun yıllar Türkiye'nin kapılarını açtığı Suriyelilerin başını çektiği mülteci sorunu artık Avrupa ülkelerinin birinci sorunu haline dönüştü.
Binlerce kilometre uzaklardan gelen mülteciler bir an Avrupa ülkelerinin kapılarına dayandı. Çaresizlik içinde çözüm bulmaya çalışan Avrupa ülkelerinin bazıları sınırlarındaki güvenlik tedbirlerini sınırlara asker yığarak tel örgülerle artırırken, bazı ülkeler yeniden elini kolunu sallayarak sınırdan geçilebildiği Schengen sistemini askıya alarak yeniden pasaport kontrolünün yapıldığı sınırda kontrollü eski yönteme döndü. Schengen anlaşması kapsamında bulunan İsviçre'nin komşularındaki bu hareketlilik İsviçre'den komşu ülkelere karadan yolculuklarda etkili oluyor. Karadan havadan denizden Avrupa'ya akın akın gelen mülteci sorunundan ve halkın tepkisinden beslenenen aşırı sağ partilerin güçlenmesi bekleniyor. Almanya'da ilk olarak yabancı ve İslam düşmanı olarak tanınan Pegida oluşumun siyasi parti olma yolunda resmi girişimlerde bulunduğu öğrenildi. Almanya, yoğun mülteci akını karşısında Avusturya sınırında pasaport kontrolüne başladı. Federal Almanya İçişleri Bakanı Thomas de Maizière (CDU), mülteci akınının önüne geçmek amacıyla başlatılan kontrolü savunarak bunun 'güvenlik açısından zorunlu' olduğunu vurguladı. Almanya'nın tüm mültecilere kapılarının açmasının söz konusu olmadığını belirten Alman İçişleri Bakanı, "AB ülkeleri, mültecilerin kayıtlarını yaptıktan sonra sığınma taleplerini de kendi ülkelerinde değerlendirmeli" dedi. Başlatılan sınır kontrolünün AB ülkeleri için bir sinyal olduğunu kaydeden Thomas de Maizière, yükün ortaklaşa paylaşılmasını önerdi.
Schengen domino taşı gibi yıkıldı
Almanya, sınır kontrolünün ne kadar süreceği konusunda bir açıklamada bulunmadı. Schengen anlaşması, sınır kontrolünün ancak geçici süreyle ve kamu güvenliği nedeniyle yapılabileceğini öngörüyor. Mültecilerin eşit dağılımı konusunda uzlaşma sağlanamazsa Schengen vizesini kullanan diğer ülkelerin de Almanya gibi sırayla bu uygulamayı askıya alacağı tahmin ediliyor. AB ülkelerinin bu konuda uzlaşma sağlayıp sağlamayacağı merak ediliyor. Almanya'nın sınır kontrolü kararı, domino etkisine sebep oldu. Avusturya ve Slovakya da sınır kontrollerine başlayacağını duyurdu. Polonya hükümeti de güvenlik durumu gerektirdiği takdirde sınır güvenlik kontrollerine başlayabileceklerini açıkladı. AB İçişleri Bakanları mülteci krizini görüşmek üzere dün Brüksel'de toplandı. Avrupa Komisyonu, Almanya'nın Schengen'i askıya almasının yasal olduğunu savundu.
Komisyon, alınan kararın mültecilerin AB ülkeleri arasında eşit paylaşılması yönündeki görüşü desteklediğini açıkladı. Avrupa Komisyonu, 'Schengen kriz anlarında ülkelere bu tür önlemler alma hakkı tanıyor' açıklamasında bulundu. Almanya'nın bu kararla diğer AB ülkelerini daha fazla mülteci kabul etmeye ikna etmeye çalıştığı yorumları yapılıyor. Mültecilerin geçişini engellemek isteyen ülkeler sınırlarına asker de yığmaya başladı. Avusturya, Macaristan sınırına binlerce asker yığacağını açıkladı. Macaristan Sırbistan sınırında ise askerler devriye geziyor.

Alınan karardan en çok Türk vatandaşları etkilenebilir
Serbest dolaşımı geçici olarak durduran Almanya, başta Avusturya sınırındakiler olmak üzere tüm sınırlarında kontrolleri tekrar devreye soktu. Schengenin askıya alınmasından sonra bir çok ülkenin gümrüklerinde başlayan pasaport kontrollü yöntemden en fazla Türk vatandaşları etkilenebilir. Suriyelilerin Avrupa'ya ulaşımlarında kullandıkları güzergah ve geçiş noktalarının başında Türkiye'nin gelmesindend olayı Türkiye'den Avrupa ülkelere gezi amaçlı gelen turistler de şüpheli olarak bakılıp kontrollere maruz kalabilecek.
Önümüzdeki aylarda da muhtemelen devam edecek mülteci akınları Avrupa'ya artarak devam edecek ve Avrupa ülkelerinin denetimleri daha çok sıkılaştırmasını gerektirecek.  Denetimsiz serbest dolaşımdan eski yönteme geçen Avrupa ülkelerinde sahte pasaport sanayisinin de yaygınlaşmadan dolayı Türkiye'den gelen turist ve pasaport sahipleri titizlikle kontrole maruz kalabilecek. Türkiyenin kabul ettiği mülteci sayısının çeyreğine bile ulaşmayan mülteci sayısına rağmen hukuken bu yetkiye sahip ülkeler her türlü çareyi denemeye başladı. Bazı ülkelerin sınırdaki güvenliği sağlamak amacıyla kullandıkları aşırı şiddet ve insanlık dışı görüntüler eleştirilere neden olmaya devam ediyor.