BERN- İsviçre Konfederasyonu’nun dünya çapındaki barışçı rolü, yeniden gündeme geldi. İsviçre Dışişleri Bakanlığı’nın (EDA) yaptığı açıklamaya göre ülke, hâlihazırda 12 farklı ülke adına “iyi niyet hizmeti” yürütüyor. Bu ülkeler arasında ABD, İran, Rusya ve Ukrayna gibi dünya siyasetinin merkezinde yer alan aktörler de bulunuyor.

ABD ve İran arasında köprü

Uzun süredir ABD ile İran arasında doğrudan diplomatik ilişkilerin bulunmaması nedeniyle iki ülke arasındaki mesaj trafiği büyük oranda İsviçre üzerinden yürütülüyor. 1980 yılından bu yana, İsviçre Tahran’daki ABD çıkarlarını koruma görevini üstleniyor. Bu çerçevede İran ile ABD arasında resmi olmayan haberleşmeler, kriz anlarında mesaj iletimleri ve konsolosluk hizmetleri İsviçre aracılığıyla sağlanıyor.

Rusya ve Ukrayna da listede

Ukrayna ile Rusya arasında süregelen savaş sürecinde de İsviçre, taraflar arası iletişimi kolaylaştıran bir rol üstleniyor. Bern yönetimi, özellikle esir değişimi, insani yardım koordinasyonu ve güven artırıcı önlemler konusunda destek sağlıyor. EDA, taraflarca kabul edilen bu rolün tamamen tarafsızlık ilkesi temelinde yürütüldüğünün altını çiziyor.

12 ülke için “iyi hizmet”

İsviçre’nin arabuluculuk yaptığı veya temsil görevini üstlendiği ülkeler şunlar:
• ABD – İran: Karşılıklı diplomatik temsil görevi
• İran – Mısır: İletişim kanalı
• Rusya – Gürcistan
• İran – Suudi Arabistan
• Ermenistan – Türkiye (geçmişte)
• Rusya – ABD (örneğin konsolosluk koruması)
• İsrail – İran (dolaylı temaslar)
• İsrail – Venezuela
• İran – Kanada
• Kolombiya – Venezuela
• ABD – Küba (geçmişte)
• Venezuela – Kolombiya

Bu tür hizmetler, “gute Dienste” yani “iyi niyet hizmetleri” olarak tanımlanıyor ve genellikle kriz dönemlerinde taraflar arasında doğrudan iletişimin imkânsız olduğu durumlarda devreye giriyor.

İsviçre’nin tarafsızlık ilkesi güçleniyor

Bern, bu görevleri yürütürken ülkenin köklü tarafsızlık geleneğine dayanıyor. Federal Hükümet, İsviçre’nin barışçıl arabuluculuk rolünün dünya çapında saygınlık kazandığını ve bu hizmetlerin uluslararası diplomaside giderek daha fazla değer gördüğünü vurguluyor.

İsviçre’nin bu alandaki geçmişi, Soğuk Savaş döneminde ABD ile Küba, ABD ile Kuzey Kore gibi devletler arasında sürdürdüğü diplomatik temsilciliklerle başlamış ve bugün küresel çatışmaların çözümüne katkı sağlayan önemli bir enstrümana dönüşmüştür.