ZÜRİH – Yapay zekâ şirketi Anthropic, korsan kaynaklardan indirilen kitapları yapay zekâ sistemlerinde kullandığı iddiasıyla açılan toplu davada en az 1,5 milyar dolar tazminat ödemeyi kabul etti. ABD’de görülen dava kapsamında oluşturulacak fondan, İsviçreli yazarların da pay alabileceği bildirildi.

Korsan kopyalar eğitimde kullanıldı

Dava dosyasında, Anthropic’in yapay zekâ modeli Claude’u eğitmek için LibGen ve benzeri korsan sitelerden indirilen yüz binlerce kitabı depoladığı iddia edildi. ABD’de yapılan anlaşmaya göre, her bir eser için yaklaşık 3.000 dolar ödenmesi öngörülüyor.

İsviçre Yazarlar Derneği, “SonntagsZeitung” gazetesine yaptığı açıklamada, fondan İsviçreli yazarların da yararlanabileceğini doğruladı. Dernek, üyelerine başvuru süreçlerini yakından takip etmeleri yönünde çağrı yaptı.

Eserler izinsiz kullanıldı

Gazetede yer alan bilgilere göre, bazı İsviçreli yazarların eserleri de korsan sitelerde yayımlandı ve bu eserlerin yapay zekâ eğitiminde izinsiz kullanılmış olma ihtimali yüksek. Bu nedenle, söz konusu yazarların da fon dağıtımı sırasında tazminat alması bekleniyor.

Federal düzeyde henüz resmi bir girişim yapılmazken, İsviçreli edebiyat çevrelerinde “yapay zekâ şirketlerinin fikri mülkiyete saygı duyması gerektiği” yönünde yoğun tartışmalar sürüyor.

“İnsan eliyle yazılan metinlerin değeri korunmalı”

Konuya ilişkin görüş bildiren İsviçreli yazarlar, yapay zekânın edebiyat eserlerini “bedelsiz bir kaynak” gibi kullanmasının kabul edilemez olduğunu vurguluyor. Dernekten yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Yazarların emeği, yıllarını verdikleri eserler ve yaratıcı süreçleri, izinsiz şekilde ticari amaçlı kullanılmamalıdır. Bu dava, uluslararası ölçekte de emsal teşkil edebilir.”

Tazminat süreci belirsizliğini koruyor

Henüz kesinleşmiş bir ödeme takvimi bulunmuyor. Ancak Anthropic’in ABD’de mahkemeye sunduğu anlaşmanın kabul edilmesi halinde, 500.000’e yakın eserin sahiplerine toplu ödeme yapılacak. İsviçreli yazarlar için fonun nasıl işletileceği ve dağıtım sürecinde hangi kriterlerin esas alınacağı ise önümüzdeki aylarda netleşecek.

İsviçreli yazarlar, yapay zekâ şirketlerinin eserlerini izinsiz kullanmasına karşı tazminat hakkı elde edebilir. Davanın sonucunun, uluslararası telif hakları açısından da önemli bir dönüm noktası olacağı değerlendiriliyor.