ZÜRİH – İsviçre’de 2025 yılı başından bu yana en az 22 kadın ve kız çocuğu, yalnızca kadın oldukları için öldürüldü. Corcelles NE’de yaşanan üçlü cinayetin ardından ülkede kadın cinayetlerinde tarihi bir zirve kaydedildi. Uzmanlar, çözüm için gözlerin İspanya’ya çevrilmesi gerektiğini söylüyor.

İsviçre’de artış sürüyor

Kadınların yalnızca cinsiyetlerinden dolayı öldürülmesi anlamına gelen femizid, toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin en uç noktası olarak tanımlanıyor. İsviçre’de her 11 günde bir kadın öldürülüyor. Bu, geçen yılın tamamındaki rakamların şimdiden üzerine çıkmış durumda.

İsviçre, 2018’de İstanbul Sözleşmesi’ni imzalayarak kadınlara yönelik şiddetle mücadeleyi taahhüt etse de, “femizid” kavramı devletin resmî dilinde yer almıyor. Dolayısıyla resmî istatistik bulunmuyor. Bu alanda veriler, “Stop Femizid” platformu gibi bağımsız araştırma gruplarının çalışmalarına dayanıyor.

İspanya modeli örnek oluyor

İspanya’da 1997’de Ana Orantes cinayetinin ardından başlayan toplumsal tepki, 2004 yılında kapsamlı bir yasa, 2017’de ise ulusal pakt ile somut çözümlere dönüştü. Kadınlara yönelik şiddetle mücadele için beş yılda 1 milyar avro ayrıldı. Bugün ülkede özel mahkemeler, eğitimli kolluk kuvvetleri, okullarda toplumsal cinsiyet dersleri ve elektronik takip sistemleri bulunuyor.

Bu politikalar sonucunda kadın cinayetlerinde ciddi düşüş sağlandı. 2022’den itibaren yürürlüğe giren “Sadece evet, evettir” yasasıyla rıza açıkça aranıyor.

Türkiye’de tablo çok daha ağır

Türkiye’de de durum vahim. Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun verilerine göre, 2024 yılında en az 315 kadın öldürüldü. Bu da neredeyse her gün bir kadın cinayeti anlamına geliyor. Uzmanlar, yetersiz koruma tedbirleri, caydırıcı olmayan cezalar ve İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmenin sorunu ağırlaştırdığını belirtiyor.

İsviçre pilot projelere başladı

Federal Adalet Bakanı Beat Jans, Temmuz 2025’te Madrid’de İspanya’nın uygulamalarını yerinde inceledi. Özellikle elektronik takip sistemi, İsviçre için model olarak öne çıkıyor. Bazı kantonlarda şimdiden pilot projeler hayata geçirildi.

Sonuç

Veriler gösteriyor ki, İsviçre’de kadınların erkekler tarafından öldürülme riski İspanya’ya göre beş kat, Türkiye’ye göre ise çok daha düşük. Ancak uzmanlar, rakamların İsviçre için de alarm verdiğini vurguluyor. Femizidlerle mücadelenin yalnızca cezalarla değil, eğitim, koruma ve önleyici politikalarla mümkün olduğunun altı çiziliyor.