BERN – İsviçre’de özellikle yaz aylarında giderek büyüyen littering (çöp atma) sorunu, kantonlar arası farklı uygulamalar nedeniyle yeniden gündemde. Federal Hükümet, cezaları ülke genelinde birleştirmeyi planlıyor.

⸻

Yeni Cezalar Yolda

2026 ortasından itibaren yürürlüğe girmesi beklenen düzenleme ile:
• Sigara izmariti veya sakız atanlara 100 Frank,
• Büyük boyutlu çöp bırakanlara 200 Frank,
• Yanlış çöp torbası kullananlara 300 Frank ceza kesilecek.

Federal Hükümet, bu düzenleme ile kantonlar arasındaki ceza farklılıklarını ortadan kaldırmayı hedefliyor.

⸻

Genf Rekor Kırdı, Schwyz Sınıfta Kaldı

Cenevre (Genf), littering cezalarında 2024’te rekor kırdı. Kantonda:
• 824 kez sigara izmariti veya sakız atanlara 100 Frank,
• 128 kez büyük çöp atanlara 200 Frank,
• 65 kez yanlış çöp torbası kullananlara 300 Frank ceza kesildi.

Toplam 127 bin Frank ceza geliri elde edilirken, Schwyz kantonu yalnızca 4 kişiye 80 Frank ceza kesti.

⸻

Maliyet 200 Milyon Frankı Aşıyor

İsviçre Littering ile Mücadele Yetkinlik Merkezi (IGSU) verilerine göre, her yıl 200 milyon Frank temizlik maliyeti ortaya çıkıyor. Bu maliyetin %75’i kamusal alanlarda, %25’i ise toplu taşımada harcanıyor.

⸻

En Çok Atılan Çöp: Sigara İzmariti

Federal Çevre Dairesi’nin 2011 araştırmasına göre, İsviçre sokaklarında en çok bırakılan çöpler şöyle:
• %66 sigara izmariti,
• %16 fast-food ambalajı,
• %7 depozitolu içecek ambalajı,
• %6 kapak ve karton gibi geri dönüşmeyen ambalaj,
• %3 peçete ve sakız,
• %2 gazete ve broşür.

⸻

Asıl Sorun Davranış Biçimi

IGSU’ya göre sorun, dolu çöp kutuları veya çöp torbası ücretlerinden kaynaklanmıyor. “Toplumun artan mobilitesi, sosyal kontrol eksikliği ve bireysel sorumluluk bilincinin zayıflığı” en önemli etkenler olarak gösteriliyor.
Bazı kişiler çöp atmayı “cool” buluyor ya da “nasıl olsa birileri temizleyecek” düşüncesiyle hareket ediyor.