BERN- 2019 yılında teslim edilen Hermes 900 insansız hava araçları, özel talepler nedeniyle hâlâ tam anlamıyla işlevsel değil. Ordudaki tedarik projeleri karmaşıklık ve gecikmelerle boğuşuyor.

İsviçre Ordusu’nda son yıllarda giderek artan tedarik sorunlarına bir yenisi daha eklendi. İsrailli üretici Elbit Systems’tan alınan Hermes 900 insansız hava araçlarının hâlâ tam kapasiteyle çalışmadığı ortaya çıktı. 2015 yılında 300 milyon İsviçre frangı karşılığında altı drone alımı onaylanmış, teslimatların 2019’da tamamlanması planlanmıştı. Ancak, Federal Hükümet projenin 2026 yılı sonuna kadar bile bitmeyeceğini duyurdu.

Sorunun Kaynağı: İsviçre’ye Özgü Talepler
Watson.ch’da yer alan analizde, İsviçre’nin tedarik projelerindeki temel sorunlardan biri olarak “Helvetleşme” (özel taleplerle mevcut ürünlerin yeniden tasarlanması) eğilimi gösteriliyor. İsviçre’nin Hermes 900 dronları için talep ettiği dizel motor, buz çözme sistemi ve “Algıla ve Kaçın” (DAA) teknolojisi gibi özel eklemeler, projenin karmaşıklığını artırarak hem gecikmelere hem de maliyet artışlarına neden oldu.

Özellikle DAA sistemi, sivil hava sahasında sinyal yaymayan cisimleri (örneğin yamaç paraşütleri) tespit edebilmesi açısından iddialı bir teknoloji olarak değerlendiriliyor. Ancak, uluslararası bağlamda da son derece zorlayıcı kabul edilen bu sistem, İsviçre tarafından tamamen yerel olarak geliştirilmeye çalışılıyor.

Ordu ve Üretici Arasında Gerginlik
Federal Denetim Ofisi (SFAO) tarafından hazırlanan raporda, projenin mevcut durumuyla ilgili ciddi eleştiriler yer aldı. Rapora göre, “aşırı iddialı hedefler, yetersiz planlama ve düşük risk yönetimi” projenin başarısızlıkla karşı karşıya kalmasına neden oldu. Silahlanma Şefi Urs Loher, Watson.ch tarafından düzenlenen bir medya tartışmasında, projede ciddi sorunlar olduğunu kabul etti ancak üretici Elbit Systems ile ilişkilerin zorluğuna da dikkat çekti. Loher, “Durum zordan zora gidiyor ve beklentilerimizi karşılamıyor” dedi.

Önceden Görülen Sorunlar
Haberde, İsviçre’nin askeri projelerdeki geçmişi de hatırlatıldı. 1960’larda yaşanan Mirage Olayı, İsviçre’nin özel taleplerinin büyük maliyet artışlarına ve gecikmelere yol açtığı ilk örneklerden biri olarak gösterildi. Bu durum, günümüzde Hermes 900 dronlarıyla yeniden gündeme gelmiş durumda.

“Hazır” Çözümlere Yönelme Çağrısı
Silahlanma Şefi Urs Loher, mevcut sorunlardan ders çıkarılması gerektiğini belirterek, “Helvetleşmeye son vermeliyiz ve yalnızca hazır çözümler satın almalıyız” dedi. Ayrıca, İsviçre’nin Avrupa Gökyüzü Kalkanı girişimi gibi uluslararası ortaklıklar aracılığıyla tedarik projelerini daha verimli hale getirmesi gerektiğini vurguladı.

Asıl Sorun: İsviçre Ordusunun Karmaşıklıkla Başa Çıkma Kapasitesi
Haberin analiz bölümünde, İsviçre’nin mevcut milis ordusu sisteminin, giderek daha karmaşık hale gelen modern teknolojileri çalıştırma kapasitesine sahip olup olmadığı da sorgulandı. Özellikle BT (bilgi teknolojileri) projelerinde yaşanan gecikmeler ve uzman eksikliği, ordunun bu sistemlerle ne kadar uyum sağlayabileceği konusunda şüphe uyandırıyor.

Watson.ch’da yayımlanan analiz, İsviçre Ordusu’nun tedarik süreçlerinde ciddi yapısal sorunlarla karşı karşıya olduğunu ortaya koyuyor. Özellikle Hermes 900 dronlarının gecikmeleri ve işlevsel sorunları, sadece teknolojik değil, aynı zamanda stratejik bir yeniden düşünme ihtiyacını da gözler önüne seriyor.