Avrupa’da ikamet eden Türk vatandaşlarının Türkiye’ye yaz tatili için yaptığı kara yolculukları başlarken, gümrük geçişlerinde en çok dikkat edilmesi gereken konulardan biri de yabancı plakalı araçların kimler tarafından kullanılabileceğidir. Bu konuda yapılan hatalar, sadece idari para cezasına değil, aynı zamanda aracın trafikten men edilmesine ve gümrüğe teslim edilmesine yol açabilir.

KİMLER KULLANABİLİR?

Yurt dışında yerleşik olan ve Türkiye’ye geçici olarak yabancı plakalı araç getiren kişilerin, aracını kullanabilecek kişiler Gümrük Genel Tebliği (Seri No:1) çerçevesinde açıkça belirlenmiştir:

- İzin hak sahibi (yani aracın Türkiye’ye girişte üzerine kaydedildiği kişi),
- İzin hak sahibinin yurt dışında yaşayan eşi, annesi, babası veya çocukları.
- Bu kişilerin aracı kullanırken, kimliklerini ve akrabalık bağlarını gösteren belgeleri (pasaport, vukuatlı nüfus kayıt örneği, uluslararası doğum belgesi vs.) yanlarında bulundurması zorunludur.

KİMLER KULLANAMAZ?

Aşağıdaki kişilerin aracı kullanması yasaktır:

- Yakın akraba olmayan arkadaşlar, komşular veya tanıdıklar,
- Türkiye’de yerleşik eş, anne-baba veya çocuklar,
- Türkiye’deki herhangi bir üçüncü kişi, hatta yazılı vekâletnamesi olsa dahi.

Not: Yurt içinden veya yurt dışından alınmış vekaletnameler, izin hak sahibi dışında kişilere sürüş hakkı tanımaz.

KURALLARA UYULMAZSA NE OLUR?

Yetkisiz bir kişi tarafından kullanılan araç:

- Trafikten men edilir
- Gümrüğe teslim edilir
- Hem kullanan hem de izin veren kişilere ceza uygulanır

VEKÂLETLE ARAÇ GETİREN KİŞİLER İÇİN ÖZEL KURALLAR

Eğer Türkiye’ye başka bir kişiye ait araçla, vekaletle geliyorsanız:

- Araç mutlaka sizin pasaportunuza işlenmiş olmalı.
- Aracı sadece siz kullanabilirsiniz.
- Araç sahibi, yalnızca sizin yanınızdaysa direksiyona geçebilir.

Örnek Durum:

Bir araç sahibinden vekâlet alarak Türkiye’ye giriş yaptınız. Araç, sizin pasaportunuza işlendi. Araç sahibi daha sonra uçakla Türkiye’ye geldi. Bu durumda, araç sahibi ancak sizin yanınızdaysa aracı sürebilir. Aksi takdirde, araç kullanımı yasadışıdır.

İSTİSNA: YURT DIŞINDA YAŞAYAN AİLE BİREYLERİ

Vekâletle getirilen bir araç, yurt dışında yaşayan birinci derece aile bireyleri (eş, anne-baba, çocuklar) tarafından da tek başına kullanılabilir. Ancak bu kişiler:

- Son 1 yılın en az 185 gününü yurtdışında geçirmiş olmalı

- Bu durumu resmi belgelerle kanıtlamalıdır (örneğin, ikamet belgesi, SGK dökümü, pasaport giriş-çıkış kayıtları).

GEREKLİ BELGELER NELER?

Türkiye’ye yabancı plakalı araçla girişte talep edilen belgeler şunlardır:

- Pasaport
- Araç ruhsatı
- Uluslararası sigorta (yeşil sigorta)
- Vekâlet varsa noter onaylı ve tercümeli vekâlet belgesi
- Akrabalık durumunu gösteren resmi belge (nüfus kayıt örneği vb.)
- Yurt dışında ikamet edildiğini ispatlayan belge (oturum kartı, adres belgesi)

Kaynak: Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü, T.C. İçişleri Bakanlığı, Gümrük ve Dış Ticaret Mevzuatı