BLATTEN (VS) – 24 Haziran’da meydana gelen büyük toprak kaymasının ardından yerle bir olan Wallis kantonundaki Blatten köyünün sakinleri, yalnızca evlerini değil, geleceğe dair umutlarını da kaybetmiş durumda. 300’e yakın köy sakini şimdi çevre köylere dağılmışken, özel sigorta şirketlerinin öngördüğü beş yıllık yeniden inşa şartı, köye dönüş planlarını tehdit ediyor.

Sigortadan Tazminat Almak İçin Zaman Kısıtı

Köydeki evlerin yüzde 95’i ya enkaz altında ya da Lonza nehrinin oluşturduğu gölün suları altında kalmış durumda. Ancak bu felaketin ardından evlerini kaybedenlerin sigorta tazminatlarını tam alabilmeleri için önemli bir koşul var: Sigorta şirketleri, poliçedeki meblağın yalnızca yüzde 75’ini peşin ödüyor; kalan yüzde 25’lik tutar ise ancak Wallis kantonunda beş yıl içinde aynı amaçla bir gayrimenkul inşa edilir veya satın alınırsa ödeniyor. Bu oran genellikle ev sahiplerinin yatırdığı öz sermayeye denk geliyor.

Köye Dönmek mi, Parayı Almak mı?

Lötschental Turizm Pazarlama Müdürü ve köy sakini Lilian Ritler, bu şartın insanların yeniden Blatten’e dönmesini zorlaştırabileceğini vurguluyor: “Yeni Blatten’in inşası gecikirse, insanlar 25’lik yüzdelik kısmı kaybedebilir. Bu da çoğu kişinin yeni bir yuva kurmasını imkânsız hale getirebilir.” Ritler ve eşi, yalnızca bir yıl önce Blatten’de bir ev satın almıştı.

Sigorta Bürokrasisi Felaketin Ardından Hızla Başladı

Bazı sigorta şirketlerinin, toprak kaymasından yalnızca üç gün sonra hasarların belgelenmesini talep etmeye başlaması, felaketin sıcaklığında bölgeye bile girilemeyen günlerde ciddi tepkilere yol açtı. Halk arasında bu bürokratik baskılar “psikolojik yük” olarak nitelendiriliyor.

Beş Yıl Gerçekten Yeterli mi?

Blatten Belediye Başkanı Matthias Bellwald, endişelerin farkında olduklarını ve tüm taraflarla çözüm yolları aradıklarını söylüyor. “Blatten 2030” vizyonu çerçevesinde, köyün yeniden inşası için beş yıllık bir plan belirlendiğini aktaran Bellwald, bu sürenin sıkı ancak uygulanabilir olduğunu belirtiyor.

Umudun Adı: Frist Uzatımı

Sigorta sektörünü temsil eden İsviçre Sigorta Birliği’nin sözcüsü Lisa Schaller ise, köy halkına umut verdi. Şartların netleşmesi durumunda, beş yıllık sürenin gözden geçirilebileceğini ifade ederek, “Resmi kararlar alındıktan ve yeniden inşa koşulları daha belirgin hale geldikten sonra, bu süre yeniden değerlendirilecektir” dedi.

Blatten halkı için hem duygusal hem de ekonomik olarak oldukça zor bir dönem yaşanıyor. Yeniden inşa planlarının ne hızla hayata geçeceği ve sigorta şirketlerinin taviz verip vermeyeceği ise köyün geleceğini belirleyecek.