Haber: Bahtiyar Okumuş

ZÜRİH - Geçen haftadan bir fotoğraf İsviçre’deki konut sıkıntısını gözler önüne seriyor: Yüzlerce ev arayan kişi Zürih'in Seebach eteklerindeki bir daireyi görmek için sıraya giriyor. Akşama doğru kuyruk 150 metreye kadar uzadıkça çaresizlik de artıyor. Boş daireyi kiralama umudu olmayan bir kişi daha önce hiç böyle bir şey görmediğini anlatıyor katılan birisi. Hiç şüphe yok ki İsviçre'de konut krizi var.

KRİZİ SADECE HÜKÜMET ÇÖZEMEZ

Federal Hükümet (Bundesrat) konut krizinin gittikçe büyüdüğünün farkına vardı. Mayıs ayında Ekonomi Bakanı Guy Parmelin (64) ilgili kişileri yuvarlak masaya davet etti. Belediyelerin, emlak sektörünün ve çıkar gruplarının temsilcileri, konut sıkıntısının giderilmesine yönelik tedbirleri araştırmakla görevlendirildi. İkinci tur görüşmelerin Salı günü Federal Bern'de yapılması planlanıyor. Daha sonra Konfederasyon Başkanı Parmelin alınan kararları açıklamak istiyor.

Masaya yatırılan “Konut Sıkıntısı Eylem Planı”nın güncel versiyonu ise İsviçre medyasına sızdı. Federal Hükümet eylem planının raporunun önsözünde “Konut sağlanması, ülkemizin ekonomik ve sosyal kalkınması için büyük önem taşıyor. Yiyecek, iş veya eğitim gibi barınma da temel bir ihtiyaçtır.” İfadelerine yer veriliyor. Ancak bir sonraki satırda ise konut sıkıntısını Federal Hükümet’in tek başına çözemeyeceğinden bahsediliyor.

Konut sıkıntısı eylem planı 35 ayrı ayrı önlem planları içeriyor. İnşaat faaliyetlerindeki düşüş, ortaya çıkan konut kıtlığının temel nedeni olduğundan, arzın artırılmasına odaklanılıyor.

KONUT SIKINTISI DAHA DA ARTACAK

İsviçre genelinde 3 yıldır boş daire sayısı günden güne azalıyor. Federal İstatistik Ofisi'ne göre geçen yaz boşluk oranı yalnızca yüzde 1,15 idi. Arz ve talep arasındaki farkın başka herhangi bir yerden daha fazla olduğu Zürih şehrinde bu rakam mikroskobik düzeyde yüzde 0,06 idi. An itibari ile İsviçre’de 34 bin ile son 10 yılın en düşük konut arzı var. Arz iki yıl içinde yarı yarıya düştü ve apartman inşaat izinleri 20 yılın en düşük seviyesine geriledi.

Ekonomistler, konut sıkıntısının önümüzdeki birkaç yıl içinde daha da kötüleşeceğine vurgu yapıyorlar.

Belediyeler, emlak sektörünün ve çıkar gruplarının temsilcileri aynı zamanda yoğunlaştırmaya, örneğin daha yüksek binalar aracılığıyla yerleşim alanlarının daha yoğun kullanılmasına da odaklanmak istiyor. Ayrıca toplulukların mekansal gelişime yönelik stratejiler geliştirmeleri desteklenmesi yönünde görüş belirtiyorlar.

Uygun yerlerde çalışma ve yaşam alanlarının ayrılmasının gevşetilip gevşetilemeyeceği sorusunun gündeme geldiği eylem planı şöyle devam ediyor: “Örneğin ofis ve otel mülkleri de daha kolay bir şekilde apartman dairesine dönüştürülebilir” görüşü de ağırlık basıyor. Daha fazla geçirgenlik ve karışımın potansiyelini ve sınırlarını belirlemeye yönelik bir çalışma başlatılacak ve kantonun mekansal planlaması ve inşaat yasalarında bir düzenleme incelenecek.

İNŞAAT RUHSATLARI

Eylem planı, şu anda uzun süren inşaat ruhsatı prosedürlerinin kısaltılmasına yönelik ikinci kez odaklanıyor. Sorgulayıcı itirazlar olarak adlandırılan itirazlar özellikle can sıkıcı; görünüşe göre sadece projeleri geciktirmeye yarayan, istismar edici itirazlar olduğu belirtiliyor. Bunlar, diğer şeylerin yanı sıra, bir maliyet dayatmasıyla sınırlandırılıyor. Eylem planı katılımcıları ayrıca, hukuki korumayı tehlikeye atmadan bu tür itirazların nasıl azaltılabileceğini gösteren bir hukuki görüş hazırlanmasını da tavsiye ediyor.

Kiracılar derneği veya konut birliklerinin talep ettiği çeşitli önlemler eylem planına girmedi. Örneğin, kar amacı gütmeyen konut geliştiricileri için mülk edinimi için bir fon oluşturma planı reddedildi. Sebep: “Federal hükümetin gergin mali durumu.”