T.C. Bern Büyükelçiliği Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirliği Duyurusu,

3201 sayılı Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun’a göre yurt dışında 18 yaşından itibaren geçen çalışma sürelerini, işsizlikte geçen sürelerinin her defasında 1 yıla kadar olan kısmını ve 18 yaşından sonra ev kadını olarak geçen sürelerini Sosyal Güvenlik Kurumu’na borçlanmak isteyen vatandaşlarımızın aşağıdaki hususlara dikkat etmesi yararlı olacaktır.

Vatandaşlarımızın, 3201 sayılı Kanun’a göre hizmet borçlanması yapmadan önce çoğu kez aracı kişilerin yanlış bilgilendirmeleri sonucunda, usule ve kanuni hükümlere aykırı bir şekilde Türkiye’de işçi olarak çalışmış olarak gösterilmeleri, hatta bazı vatandaşlarımızın yurt dışında ikamet ettikleri günlerde Türkiye’de bazı işyerlerinde sigortalı işçi olarak gösterilmeleri ileride telafisi mümkün olmayan maddi hak kayıplarına sebep olmaktadır. Bu durum Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı’nın, 28.04.2014 tarih ve 2014/11 sayılı Genelge’sinde “Yurda giriş çıkış kayıtlarında yapılacak kontroller neticesinde sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmiş ülkelerdeki sigortalılık süreleri ile çakışan ülkemizdeki 5510 sayılı Kanun’un 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi kapsamındaki prim ödeme sürelerinin gerçek olmadığının tespit edilmesi durumunda, sözkonusu hizmetlerin, Kurumun denetim ve kontrol ile yetkilendirilen memurlarının yanısıra genel idari hizmetler sınıfında çalışan personeli tarafından da iptal edilmesine imkan sağlanmıştır. Buna göre, sigortalıların ülkemizde bulunmadığı tarihlerde 5510 sayılı Kanun’un 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi kapsamındaki hizmetleri, denetime gidilmeksizin genel idari hizmetler sınıfında çalışan personel tarafından iptal edilecektir.” hükmü ile izah edilmektedir.

-İsviçre’de malulen emekli olup, kendilerine kısmi çalışma hakkı tanınmayan vatandaşlarımızın, Türkiye’de gerçek olarak sigorta kapsamında çalışmaları dahi İsviçre maluliyet aylıklarının iptali gibi bir sonuca yol açabilmektedir.

-İsviçre’de ikamet etmeye devam eden vatandaşlarımızın, çalışmadıkları veya malulen emekli oldukları sürelerde İsviçre Sigorta Kurumu’na (AHV/AVS) yılda minimum düzeyde sigorta primi ödemeleri durumunda, Türkiye’de emekli olmaları için gerekli yaş ve hizmet süreleri şartlarını yerine getirseler dahi emeklilik hakkını hangi koşullarda ve hangi yaştan sonra elde edebilecekleri hakkında Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) kesin bilgi almalarını müteakip borçlanma işlemlerini yapmaları uygun olacaktır.

-İsviçre’de sosyal yardım veya ikamete dayalı sosyal sigorta ödemeleri (hastalık, işsizlik, iş göremezlik ödemeleri) alan vatandaşlarımız, emekli olmak için gereken yaş ve hizmet süresi şartlarını yerine getirseler dahi Türkiye’den emekli aylığı alamazlar.

-Çifte vatandaşlık hakkına sahip Türk vatandaşları, sigorta prim transferi hakkından yararlanmak istedikleri takdirde, İsviçre Sigorta Kurumu’nun Cenevre adresine dilekçe ile başvurup, prim transferi yapma haklarının olup olmadığının yazılı olarak teyit edilmesinden sonra karar vermelidirler. Prim transferi hakkından yararlanmak için İsviçre vatandaşlık hakkının terk edilmesine lüzum yoktur.

-Türkiye-İsviçre Sosyal Güvenlik Sözleşmesi’ni tadil eden ve 01.06.1981 tarihinde yürürlüğe giren Ek Sözleşme’nin 10 (a) maddesine göre, İsviçre’de çalışıldığı sırada uzun vadeli sigorta kollarına (yaşlılık ve ölüm sigortası) kesilen primlerin Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) transferinin talep edilmesi mümkündür. Bu haktan yararlanabilmek için, İsviçre Sigorta Kurumu’nun yaşlılık, ölüm ve maluliyet sigortası yardımlarından daha önce yararlanmamış olmak ve Türkiye’de veya üçüncü bir ülkede daimi olarak yaşamak üzere İsviçre’den ayrılmış olmak gerekmektedir.

3201 sayılı Kanun’un 10. Maddesine göre, İsviçre’den transfer edilecek sigorta primlerine ilişkin sürelerin tamamını 3201 sayılı Kanun’a göre borçlanarak tahakkuk ettirilen borcunu ödemiş olanlara transfer olunan primlerinin tamamı ödenmektedir. İsviçre’den transfer edilecek sigorta primlerine ilişkin sürelerin bir kısmını (Türkiye’de emekli olmalarına yetecek kadar süre) 3201 sayılı Kanun’a göre borçlanarak tahakkuk ettirilen borcunu ödemiş olanlara ise, transfer olunan primlerinin, sadece borçlandıkları süreye denk gelen orandaki miktarı kendilerine iade edilmektedir. (Örnek: İsviçre’de 25 yıl çalışması olduğu halde 15 yıllık süresini borçlanarak Türkiye’de emekli olma hakkını elde eden bir sigortalı, prim transferi yapıldığı takdirde borçlandığı 15 yıla denk gelen AHV/AVS primlerini geri alabilmektedir. 3201 sayılı Kanun’a göre borçlanmadığı 10 yıla ait AHV/AVS primleri ise kendisine ödenmemektedir.)

Sigorta prim transferi yaptırmak isteyen vatandaşlarımızın, İsviçre’de geçen tüm çalışma sürelerini borçlanmaları, hak kayıplarını önleyecektir.

3201 sayılı Kanun uyarınca hizmet borçlanmasına karşılık tahakkuk edecek borcun, yapılacak prim transferinden karşılanması da mümkün olabilmekte ve borç miktarından artan kısmın sigortalıya iadesi sağlanmaktadır. Prim transferi yaptırdıktan sonra İsviçre Sigorta Kurumu’ndaki sosyal güvenlik hakları ortadan kalkmaktadır.

Vatandaşlarımızın Türkiye’deki emeklilik koşulları hakkında Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), Büyükelçiliğimiz Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirliği ya da Zürih Başkonsolosluğu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliğinden ayrıntılı bilgi alarak bu husustaki kararlarını vermeleri faydalı olacaktır.

Vatandaşlarımızın bilgilerine saygıyla sunulur.

T.C. Bern Büyükelçiliği
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirliği