ZÜRİH- İspanya ve Portekiz’de yaşanan geniş çaplı elektrik kesintisi, hayatı durma noktasına getirdi. Madrid’den Lizbon’a kadar metrolar durdu, trafik ışıkları söndü, hastanelerde acil ameliyatlar ertelendi, havaalanları kapatıldı. Milyonlarca insan sokaklarda mahsur kaldı.

Yetkililer hâlâ kesintinin nedenini tespit edebilmiş değil. İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, olay sonrası “kritik altyapıya sabotaj” ihtimalini de kapsayan geniş çaplı bir soruşturma başlatıldığını duyurdu. Ülkenin en üst ceza mahkemesi ise olayın terör suçu kapsamında değerlendirilebileceğine dikkat çekti. Aynı zamanda siber saldırı ihtimali de gündemdeki yerini koruyor.

Fransız enerji iletim şirketi RTE’ye göre, İspanya sınır ötesi hatlar üzerinden Avrupa şebekesinden elektrik alırken, İber Yarımadası birkaç saniyede sistemden otomatik olarak ayrıldı. Bu sırada İspanya’nın 15 gigavatlık enerji kaybı yaşadığı bildirildi. İspanyol enerji operatörü Red Electrica, olayın nedeninin henüz netleşmediğini ve siber saldırı ihtimalinin araştırıldığını açıkladı.

Madrid ve Lizbon’da metrolar boşaltıldı, ulaşım felç oldu. Madrid Açık Tenis Turnuvası da kesintiden etkilendi. İngiliz tenisçi Jacob Fearnley, skorboardların ve kort kameralarının çalışmaması nedeniyle oyunu terk etti.

Kesintinin ardından İspanya ve Portekiz olağanüstü hal (OHAL) ilan etti. Avrupa genelinde güvenlik seviyeleri yükseltilirken, ordunun devreye alınabileceği belirtildi. Kesintiden Fransa’nın bazı bölgeleri, Belçika ve Andorra da etkilendi.

Bazı yetkililer siber saldırının yanı sıra meteorolojik faktörleri de değerlendiriyor. Fransa’nın güneybatısında çıkan bir yangının yüksek gerilim hatlarına zarar verdiği bildirildi. İspanya Başbakanı Sanchez ise “Hiçbir ihtimali dışlamıyoruz” diyerek soruşturmanın çok yönlü sürdüğünü vurguladı.

İsviçre’de Durum Ne?

İsviçre’de elektrik kesintisi yaşanmadı, ancak uzmanlar benzer bir durumun burada da yaşanabileceği konusunda uyarıyor. Swissgrid, İsviçre’nin Avrupa’nın en stabil elektrik şebekelerinden birine sahip olduğunu ve sistemin sürekli olarak izlendiğini belirtti.

ETH Zürih’ten kritik altyapı uzmanı Leonard Schliesser, “Balkanlar veya İspanya’daki kesintiler, Avrupa’nın geri kalanında da hissedilebilir” diyerek, İsviçre’nin de benzer bir kesinti yaşayabileceğini ifade etti. Schliesser, bireysel önlemlerin önemine dikkat çekerek, su ve nakit para gibi temel ihtiyaçların stoklanmasını önerdi.

Swissgrid, İspanya’daki kesintinin İsviçre’nin elektrik şebekesini etkilemediğini, ancak frekans değişikliklerinin ölçüldüğünü belirtti.

Türkiye’de Durum Ne?

Türkiye, Avrupa elektrik şebekesine doğrudan bağlı olmaması ve ASELSAN tarafından geliştirilen URUK sistemi sayesinde benzer saldırılara karşı koruma sağlıyor. 2015 yılında yaşanan 9 saatlik büyük elektrik kesintisinden çıkarılan dersler sayesinde, bugün enerjide güvenlik önlemleri en üst düzeyde tutuluyor.

Avrupa’nın güneybatısında yaşanan bu büyük elektrik kesintisi, kıtanın enerji altyapısının ne kadar hassas olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. İsviçre ve Türkiye gibi ülkeler, kendi önlemlerini almış olsa da, bu tür olaylar, uluslararası iş birliğinin ve bireysel hazırlıkların önemini artırıyor.