BERN – İsviçre ile Avrupa Birliği (AB) arasında üzerinde uzlaşılan yeni anlaşmalar tartışmaları da beraberinde getirdi. En çok merak edilen konulardan biri ise göç. Ancak uzmanlara göre, yeni anlaşmaların göç üzerinde büyük bir etkisi olmayacak. İşte nedenleri:

1. Temel Kural Değişmiyor: Çalışan Gelebilir

AB vatandaşları, bir iş sözleşmeleri varsa veya yeterli maddi varlıklarını kanıtlayabiliyorlarsa, aileleriyle birlikte İsviçre’ye yerleşebiliyor. Bu kural, İsviçreliler için de AB ülkelerinde geçerli. Devlet Sekreterliği Ekonomi Dairesi (Seco), İsviçre’ye gelen göçmenlerin çoğunun zaten ülke ekonomisinin ihtiyaçları doğrultusunda geldiğini vurguluyor. Yeni anlaşmalar bu temel kuralı değiştirmiyor.

2. Az Sayıda Çifte Ek Haklar

Federal Konsey’e göre, yeni düzenlemeler yalnızca ihmal edilebilir derecede küçük bir ek göçmen grubuna yol açacak. Bu düzenleme özellikle eşcinsel çiftler için geçerli olacak. Çalışan kişinin partneri de artık oturma izni hakkına sahip olacak. Ancak Göç Sekreterliği, bu kişilerin çoğunun bugün bile zaten kabul edildiğini belirtiyor.

Bunun sonucu olarak, yalnızca birkaç yüz kişinin ek olarak İsviçre’ye göç etmesi bekleniyor.

3. İsviçre’nin Zaman Kazandıran Veto Hakkı

Yeni anlaşmalar kapsamında İsviçre, AB’nin serbest dolaşım kurallarındaki değişiklikleri dinamik biçimde üstlenmeyi kabul edecek. Ancak İsviçre, her değişikliği onaylamak zorunda olmayacak. Kabul etmediği durumlarda AB, dengeleyici önlemler alma hakkına sahip olacak.

Zürih Üniversitesi Avrupa ve Uluslararası Hukuk Profesörü Matthias Oesch, bu durumu “önemli bir entegrasyon adımı” olarak nitelendiriyor.

4. Avrupa Adalet Divanı’ndan Kural Gevşetme Beklenmiyor

Peki, AB kurallarının siyasi değil de hukuki yollarla, Avrupa Adalet Divanı (EuGH) kararlarıyla genişletilmesi mümkün mü? Uzmanlara göre bu da olası değil. AB ve İsviçre, bu tür genişletmelerin İsviçre için bağlayıcı olmayacağına dair özel bir beyanı anlaşmalara ekledi. Göç Sekreterliği de EuGH kararlarının “göçü kayda değer şekilde artırmasının gerçekçi olmadığını” belirtiyor.

5. Göçün Azalması da Beklenmiyor

Göçün artması pek mümkün görünmediği gibi, yeni anlaşmaların göçü azaltması da beklenmiyor. Anlaşmalarda yer alan ve “göçe acil durum freni” olarak adlandırılan yeni koruma maddesi yalnızca olağanüstü durumlarda devreye girebilecek. Dolayısıyla pratikte göçü sınırlamak için etkili bir araç olmayacak.

⸻

Yeni AB anlaşmalarıyla birlikte İsviçre’nin göç politikalarında dramatik bir değişim beklenmiyor. Göç, büyük ölçüde ekonomik ihtiyaçlara dayalı olmaya devam edecek.